نقش «مرکز اعتدال سعودی» در بحران‌های منطقه‌ای و بین‌المللی

نورنیوز ـ گروه بین الملل: عربستان سعودی در سال 2017 (1396 شمسی) در جریان سفر «دونالد ترامپ» به این کشور مرکز سایبری موسوم به «مرکز اعتدال» را با حضور ملک سلمان، ترامپ و ژنرال عبدالفتاح السیسی و با هدف ادعایی «مبارزه با افراط‌گرایی» تاسیس کرد.

مرکز اعتدال که مقر مرکزی آن در شهر ریاض است، بنا به ادعای مسئولان سعودی به صورت تخصصی در سه حوزه مربوط به فناوری اطلاعات، تحلیل و داده کاوی فعالیت می‌کند، اما بررسی عملکرد این مرکز تاکنون نشان می‌دهد که عمده فعالیت آن در چارچوب تولید هشتگ‌های خاص و هدف‌مند به منظور داغ کردن در توئیتر بوده است.

این مجموعه یکی از مراکز طراحی و اجرای عملیات روانی به شمار می‌رود که گرچه با هدف ادعایی مقابله با افراط‌گرایی تاسیس شد اما در عمل عهده‌دار عملیات روانی علیه محور مقاومت و حمایت از تروریست‌های افراطی در منطقه شده است.

بیشتر فعالیت‌های سایبری و اینترنتی حاکمیت رژیم سعودی در زمان «محمد بن‌سلمان» زیر نظر «سعود القحطانی» عنصر امنیتی نزدیک به ولیعهد صورت گرفته و مرکز اعتدال نیز از این قاعده مستثنی نیست و دست کم بخشی از فعالیت‌های سایبری آن با اهداف اطلاعاتی و امنیتی پیگیری می‌شود.

اطلاعات رسیده به «نورنیوز» از پشتیبانی گسترده اندیشکده‌ها و سرویس دهنده‌های بزرگی چون فیس بوک، توئیتر و گوگل از این مرکز حکایت دارد، به گونه‌ای که این سرویس دهنده‌ها پایش و تحلیل محتواهای سفارش داده شده را به صورت انبوه و یا موردی برای این مرکز انجام می‌دهند.

بنابر این اطلاعات؛ از مهم‌ترین محورهای عملکرد و نیز وضعیت پروژه‌های این مرکز که به صورت مستمر برای مقامات عالی سعودی گزارش می‌شود، می‌توان به تولید گفتمان معتدل (بخوانید: سلفی ـ وهابی) برای غلبه بر گفتمان افراط‌گرایی (بخوانید: محور مقاومت) و... اشاره کرد.

اهداف راهبردی پیش‌بینی شده در این مرکز عمدتا بر عملیات روانی علیه گروه‌های غیر هم‌سو و توان‌بخشی گروه‌های هم‌سو در راستای ترویج افکار و عقاید مدنظر تمرکز داشته و برای ایجاد فشار تبلیغی و رسانه‌ای به نهادهای بین‌المللی برای وادارسازی آنان به اقدام علیه گروه‌های مخالف تنظیم شده است.

به دلیل سابقه سیاه رژیم سعودی در تاسیس و راهبری گروه‌های افراطی با تفکرات تکفیری، مرکز اعتدال ذیل سند راهبردی موسوم به اصلاحات بن‌سلمان، ماموریت ویژه‌ای نیز در خصوص تطهیر این رژیم دارد لذا عموم فعالیت‌های تخریبی این مرکز با پوشش فعالیت‌های فرهنگی به ظاهر اعتدال‌گرا انجام می‌شود.

مروری بر فعالیت‌های این مرکز در بازه زمانی 2017 تا 2019، مانند پذیرش 100 هیئت بازدیدکننده خارجی از 30 کشور جهان و 40 نهاد بین‌المللی همسو، ایجاد همکاری و مشارکت با سمن‌ها، موسسات خیریه، دانشگاه‌ها و انجمن‌های دینی، ایجاد دفاتر نمایندگی در اروپا، آمریکای شمالی، آسیا و آفریقا و ایجاد بانک اطلاعاتی با موضوع گروه‌های افراط‌گرا و مراکز تبلیغاتی و رسانه‌ای آنها روند این فعالیت‌های پوششی را نشان می‌دهد.

این مرکز در همین مدت و زیر پوشش فعالیت‌های ذکر شده عملابه جمع‌آوری اسناد، سخنرانی‌ها، بیوگرافی متعلق به افراد و شخصیت‌های هدف، بیوگرافی متعلق به سایر شخصیت‌ها، عکس،  آرم سازمان‌های مختلف، فیلم‌های ویدیوئی و مشخصات لهجه‌ها و گویش‌های متداول بین گروه‌های غیر هم‌سو اقدام کرده و آنها را در اختیار سرویس‌های اطلاعاتی عبری ـ غربی برای آنالیز و طراحی عملیات‌های مختلف قرار داده است.

جالب اینکه؛ عمده گروه‌های مورد بررسی اخوان المسلمین، حماس، حزب‌الله، حوثی‌ها، عصائب اهل حق، جبهة النصرة (اخوانی)، سازمان بدر، شاخه سیاسی طالبان و... بوده‌اند.

از سویی؛ با توجه به هماهنگی کامل انجمن اینترنتی آمریکا (گوگل، فیسبوک، توئیتر و آمازون) با مرکز اعتدال و دسترسی‌های ویژه‌ای که برای این مرکز ایجاد شده، این مرکز به طور مداوم در حال رصد و تحلیل محتوای کاربران در شبکه‌های اجتماعی به ویژه توئیتر برای کشف گرایش‌های فکری اهداف خود است.

مرکز اعتدال همچنین رصد عمده فعالیت‌های نهادهای بین‌المللی مانند مرکز مشارکت جهانی (GEC)، گروه کار اجرائی ضدتروریسم (CTIF)، مرکز جهانی همکاری‌های امنیتی (Global Center)، سازمان امنیت و همکاری اروپا ( OSCE) و شبکه آگاهی‌بخشی درباره تندروی (RAN) را مستمرا در دستور کار خود دارد.

این فرآیند البته به همین‌جا ختم نمی‌شود و بخش اجرایی مرکز اعتدال پس از رفت و برگشت اطلاعات با کارفرمایان عبری ـ غربی و تدوین سناریوهای عملیاتی، تازه مشغول به کار شده و بر اساس دستورالعمل‌های رسیده اقدام به عملیات روانی می‌کند.

از جمله مهم‌ترین عملیات‌های این مرکز از ابتدای تاسیس تاکنون، راهبری مجازی اغتشاشات خیابانی و تخریب اعتماد عمومی به نظام‌های حاکم در لبنان، عراق و ایران در سال‌های 97 و 98 بوده که در بستر شبکه‌های اجتماعی به عنوان بازوی کمکی رسانه‌های اصلی جریان ضد مقاومت به ایفای نقش پرداخته است.

بر این اساس آنچه روشن است اینکه؛ این مرکز گرچه نام اعتدال را بر خود نهاده اما عملا به کام محور غربی ـ صهیونیستی است و کارویژه‌ای جز بسترسازی برای توسعه خشونت، تفرقه و تروریسم تکفیری ندارد.