نورنیوز-گروه بین الملل: هیات وزیران لبنان پس از جلسه۱۴مرداد برای آغاز رسمی بررسی طرح توماس باراک، فرستاده ویژه آمریکا برای دادن ماموریت به ارتش به منظور بازگرداندن انحصار سلاح در دست دولت، در جلسه چهار ساعته ۱۶مرداد با نادیده گرفتن اجماع طائفی و در غیاب وزرای شیعه (حزب‌الله و جنبش امل) که به اعتراض جلسه را ترک کرده بودند، تحت فشار فرستاده آمریکا اهداف کلی طرح خلع سلاح حزب الله را به تصویب رساند.
بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی، هم سوم شهریور گفت اگر ارتش لبنان طرح خلع سلاح حزب‌الله را اجرا کند، اسرائیل در هماهنگی با سازوکار امنیتی تحت رهبری آمریکا «اقداماتی متقابل از جمله کاهش مرحله‌ای حضور نیروهای دفاعی اسرائیل» انجام خواهد داد و پس از مشاهده این طرح، «پیشنهاد متقابل خود را درباره عقب‌نشینی‌ها و تضمین‌های امنیتی در مرز» ارائه خواهد داد. توماس باراک این تحول را «تاریخی» توصیف کرد و گفت: «اسرائیل می‌گوید ما نمی‌خواهیم لبنان را اشغال کنیم، آماده عقب‌نشینی هستیم؛ اما این عقب‌نشینی زمانی انجام خواهد شد که برنامه‌ای واقعی برای خلع سلاح حزب‌الله روی میز باشد.» این در حالی است که اسرائیل از نوامبر گذشته پنج نقطه راهبردی را در جنوب لبنان اشغال کرده و به رغم آتش‌بس موقت در ۲۷نوامبر ۲۰۲۴، از آن زمان بیش از ۳۰۰۰مرتبه آتش بس را نقض کرده و حدود ۳۰۰نفر را کشته است و هیچ تضمینی نیست که بعد از اجرای خلع سلاح حزب الله به عنوان تنها نیروی بازدارنده، به سمت اشغال بیروت حرکت نکند. شیخ نعیم قاسم در واکنش به تصویب طرح دولت لبنان درباره اولویت‌های ملی و دفاعی لبنان گفت: «یک نقشه راه وجود دارد؛ابتدا دشمن را از خاک ما خارج کنید، حملات را متوقف کنید، اسرا آزاد شوند و بازسازی آغاز شود، سپس درباره استراتژی دفاعی گفتگو خواهیم کرد .»
در حالی که نواف سلام، نخست‌وزیر لبنان پس از دیدار با هیأت آمریکایی تأکید کرد کشورش «مسیر بازگشت‌ناپذیر» برای قرار دادن همه سلاح‌ها زیر کنترل دولت را آغاز کرده است ، نبیه بری، رئیس پارلمان لبنان گفت تا زمانی که رژیم صهیونیستی عمل به تعهداتش را رد می‌کند، نمی‌توان هیچ طرحی را درباره حزب الله اجرا کرد . با توجه به اختلاف نظرهای موجود و آنچه در لبنان در جریان است، انتخاب های پیش روی حزب الله لبنان در مقابل طرح آمریکایی مصوب دولت لبنان شامل گزینه های زیر است :
اول ، مقابله جدی با خلع سلاح: این گزینه مطلوب حزب الله است. از آنجا که مقاومت واکنش به اشغال و اشغالگری است، حزب الله با توجه به اینکه بخش هایی از خاک لبنان در اشغال اسرائیل است، به هیچ وجه خلع سلاح را نمی پذیرد. بر این اساس و با وجود ضرباتی که متحمل شده احتمال تسلیم شدن آن در برابر فشارها به اعتبار سخنان دبیرکل و سایر چهره های کلیدی حزب الله، غیرممکن است. ضمن اینکه فشارهای داخلی و خارجی نتوانسته‌اعتقاد هواداران مقاومت را متزلزل کند، بر عکس خواهان مقابله با تجاوزات اسرائیل هستند. جنگ قبلی توانایی حزب‌الله و هوادارانش را در مقابله و جلوگیری از پیشروی اشغالگران اسرائیلی نشان داد. به علاوه با توجه به توان و قدرت حزب الله، هیچ نیروی داخلی توان خلع سلاح آن را ندارد، مگر اینکه با کمک نیروهای خارجی جنگ داخلی و منطقه ای آغاز شود.
سخنرانی های اخیر شیخ نعیم قاسم که بازتاب گسترده‌ای در لبنان داشت، تکلیف را یکسره و موضع حزب‌الله را به روشنی تبیین کرده است. مخالفان حزب الله در لبنان انتظار نداشتند که موضعگیری حزب الله به این شدت مطرح شود. شیخ نعیم قاسم اعلام کرد که حزب‌الله آماده «نبردی کربلایی» در مقابل «پروژه آمریکایی- اسرائیلی» است. به عبارتی حزب‌الله به هر قیمتی مقاومت خواهد کرد و زیر باز خلع سلاح نخواهد رفت. سلاح مقاومت بر اساس توافقنامه طائف، کاملا قانونی است. در توافقنامه طائف به وضوح بر ضرورت حفظ سلاح مقاومت برای مقابله با تجاوزات مکرر اسرائیل به لبنان تصریح شده است.
شیخ قاسم با اشاره به وضع کشورش، خواستار بازگرداندن حاکمیت ملی لبنان بر خاک خود شد و درباره مقاومت گفت: «اگر مقاومت نبود، اسرائیل به بیروت می‌رسید و ۶۰۰کیلومتر از لبنان را اشغال می‌کرد، همانطور که در سوریه رخ داد.» وی افزود: «مقاومت سد محکمی در برابر اهداف اسرائیل است و اسرائیل نمی‌تواند در لبنان بماند یا پروژه توسعه‌طلبانه خود را از طریق لبنان پیش ببرد.» شیخ قاسم به اهداف رژیم اشغالگر برای تاسیس اسرائیل بزرگ پرداخت و گفت: سلاح‌هایی را که ما را در برابر دشمن خودمان محافظت می‌کنند، کنار نخواهیم گذاشت و اجازه نخواهیم داد که اسرائیل آزادانه در کشورمان جولان دهد.
دوم، تسلیم و قبول خلع سلاح: بر اساس این گزینه که مطلوب رئیس جمهوری و نخست وزیر لبنان است، حزب‌الله سلاح هایش را به طور داوطلبانه تحویل می دهد و در مقابل واگذاری سلاح هایش از مزایای ذکر شده در طرح پیشنهادی آمریکا بهره‌مند می شود. مزایایی چون تأمین مالی روند بازسازی و جبران خسارت آسیب‌دیدگان در جنوب لبنان، مسلح کردن ارتش لبنان همراه با کمک‌های فراوان اعراب و غرب به لبنان...
باراک روز سه‌شنبه ۲۶اوت اعلام کرد لبنان ۹شهریور طرحی را برای متقاعد کردن حزب‌الله به خلع سلاح ارائه خواهد داد و همزمان اسرائیل نیز چارچوبی برای عقب‌نشینی نظامی خود آماده می‌کند.به گفته باراک «این طرح شامل اقدام نظامی نخواهد بود، بلکه تلاش می‌کند حزب‌الله را به تحویل سلاح‌هایش ترغیب کند؛ از جمله از طریق رسیدگی به پیامدهای اقتصادی برای نیروهایی که از سوی ایران تأمین مالی می‌شوند.» او تأکید کرد: «ارتش و دولت لبنان صحبت از جنگ نمی‌کنند؛ موضوع این است که چگونه می‌توان حزب‌الله را قانع کرد که این سلاح‌ها را کنار بگذارد.» باراک تأکید کرد هرگونه طرح خلع سلاح باید به جنبه اقتصادی هم بپردازد. او گفت: «وقتی از خلع سلاح حزب‌الله حرف می‌زنیم، در واقع از معیشت حدود ۴۰هزار نفر صحبت می‌کنیم. نمی‌شود سلاحشان را گرفت و گفت بروید زیتون بکارید. باید برای آنها جایگزینی فراهم شود.» به گفته او، کشورهای حاشیه خلیج فارس از جمله قطر و عربستان سعودی آمادگی دارند برای حمایت از اقتصاد لبنان به‌ویژه در جنوب که پایگاه اصلی حزب‌الله است، مشارکت کنند...
سوم،حفظ وضع موجود: حزب الله سلاح‌های باقیمانده خود را حفظ و خلع سلاح توسط ارتش لبنان را نمی پذیرد و اسرائیل هم همچنان به نقض حاکمیت لبنان و مناطق تحت کنترل حزب‌الله ادامه می‌دهد. در عین حال حزب الله از درگیر شدن با ارتش لبنان در یک رویارویی نظامی مستقیم و با اسرائیل اجتناب کند. برخلاف گزینه اول، در این حالت حزب الله تمایلی به تقابل ندارد.
چهارم، خروج از دولت: اگر دولت لبنان طرح خلع سلاح ارتش را تصویب کند و به سمت اجرای عملی خلع سلاح پیش رود، وزرای شیعه می‌توانند اقدام به تحریم و خروج از دولت و دعوت مردم به تجمعات خیابانی کنند که به طور بالقوه باعث فروپاشی دولت و فلج شدن کشورشود. ماهیت نظام لبنان مبتنی بر توازن طائفه ای است و براین اساس، تصمیمات در لبنان باید بر اساس توافق همه طوایف گرفته شود؛ آن گونه که در قانون اساسی لبنان هم ذکر شده است.یعنی هرگونه تصمیم دولت که همه طوایف در آن دخیل نباشند، مشروعیت خود را از دست می‌دهد. دولت لبنان تصمیمی غیر قانونی و مغایر با منشور ملی لبنان و نقض قانون اساسی لبنان گرفت که اگر اجرا شود حزب‌الله از این طرق نیز می تواند واکنش جدی نشان دهد.
پنجم، مقابله با تجاوزات اسرائیل: حزب‌الله ممکن است در پاسخ به نقض مکرر آتش بس توسط اسرائیل و عدم اقدام و مقابله ارتش لبنان در دفاع از کشور و حمله متقابل به اسرائیل طی ماههای گذشته، با پایان دادن به صبر استراتژیک خود همچون قبل به عنوان نیروی مقاومت در برابر اشغال اقدام کند. این گزینه می‌تواند منجر به جنگی جدید شود که احتمالا کشورهای دیگر را هم درگیر خواهد کرد و خلع سلاح سالبه به انتفاء موضوع شود. به همین منظور، شیخ نعیم قاسم خطاب به دولت گفت :«ما و اسرائیلی‌ها را به حال خود بگذارید و خودتان کنار بایستید ».
ششم، گفتگوی ملی: شرایط فعلی و خطرات موجود برای لبنان می‌تواند باب گفتگو را برای حل موضوع باز کند. به گفته نبیه بری از زمان برقراری آتش بس تا کنون حزب الله حتی یک گلوله شلیک نکرده است ،درحالی که رژیم صهیونیستی همچنان به حملات خود ادامه می دهد. نبیه بری خاطرنشان کرد: تا زمانی که اسرائیل از انجام تعهدات خود سرباز می زند، هیچ تصمیمی درمورد حزب الله را نمی توان تطبیق داد. او همچنین خواستار گفتگوی ملی درباره انحصار سلاح در دست دولت شد اما نه به روشی که اکنون مطرح است .
البته با توجه به فشارهای زیاد خارجی روی دولت و تحمیل زمانبندی، بعید به نظر می‌رسد که فعلاً گفتگوی ملی درباره خلع سلاح رخ دهد.
هفتم، ادغام در ارتش لبنان: ایده ادغام نیروهای مقاومت در ارتش به عنوان بخشی از یک استراتژی دفاعی یکپارچه با هدف انتقال این قابلیت‌ها به دولت و نیروهای نظامی و امنیتی هم مطرح است. با این اقدام، توانایی‌های حزب الله و ارتش در حفاظت از دولت لبنان به هم پیوند می‌خورد. البته شکی نیست که سلاح‌های استراتژیک که تهدیدی برای اسرائیل تلقی می شوند، همانطور که با ارتش سوریه برخورد شد، به عنوان بخشی از یک استراتژی برای جلوگیری از ظهور هر نیرویی که موجودیت اسرائیل را تهدید کند، در دست ارتش لبنان هم پذیرفته نخواهند شد و قطعا اسرائیل برای نابودی آنها اقدام خواهد کرد. همچنانکه از سال ۱۹۴۸به خاطر تامین امنیت اسرائیل، ارتش لبنان تحت تحریم تسلیحاتی و محدودیت‌های سیاسی بوده و اکنون هم فاقد توانایی‌های لازم برای جلوگیری از تهاجمات اسرائیل است .
هشتم، ورود به جنگ داخلی: وقتی ارتش لبنان مامور تهیه نقشه راه برای خلع سلاح می شود، بالتبع خود ارتش هم باید این طرح را اجرا کند که با توجه به اینکه حزب‌الله صراحتاً اعلام کرد که این تصمیم را به رسمیت نمی‌شناسد اگر دولت مصِر به اجرا باشد، به منزله تمایل دولت به تقابل نظامی با حزب‌الله است. این بدان معناست که هر گونه اقدامی برای اجرای خلع سلاح بناگزیر امکان جنگ داخلی را غیر قابل اجتناب می کند.
خلع سلاح حزب الله بخشی از پروژه نظم جدید منطقه ای مورد نظر اسرائیل و آمریکا ست. با خلع سلاح حزب الله از اسرائیل رفع تهدید می شود و موجب تسهیل پیوستن لبنان به روند عادی سازی روابط با اسرائیل از یک سو و تشکیل اسرائیل بزرگ از سوی دیگر خواهد شد. اگر این اتفاق بیفتد، گام های بعدی با سرعت بیشتری برداشته می شود.