نورنیوز-گروه اجتماعی: ستارهشناسان موفق به ثبت لحظهای بیسابقه از شکلگیری یک منظومه شمسی جدید شدهاند؛ آنچه دانشمندان از آن با عنوان «زمان صفر» یاد میکنند، یعنی لحظهای که جهانهای تازهنفس شروع به تولد میکنند. این کشف مهم، نخستین نگاه مستقیم بشر به فرآیند شکلگیری سیارات سنگی در اطراف یک ستاره نوزاد خورشیدمانند است و میتواند درک ما از شکلگیری منظومه شمسی خودمان را دگرگون کند.
براساس گزارش شبکه انبیسی، گروهی از اخترشناسان به رهبری ملیسا مککلور از رصدخانه لیدن هلند توانستهاند برای نخستینبار نخستین بذرهای تشکیل سیارات سنگی را در دل گازهای اطراف یک پیشستاره جوان ثبت کنند. مککلور در اینباره گفت: «ما نگاهی مستقیم به منطقه داغی انداختیم که سیارات سنگی مانند زمین در آن متولد میشوند و آن را ثبت کردیم. برای اولینبار، میتوانیم با قطعیت بگوییم که نخستین مراحل تشکیل سیاره همین حالا در حال وقوع است.»
فرد سیسلا، اخترفیزیکدان دانشگاه شیکاگو که در این مطالعه شرکت نداشت نیز تأکید کرد که این مشاهدات نگاهی منحصربهفرد به درون یک منظومه سیارهای در حال شکلگیری ارائه میدهد؛ اتفاقی که به گفته او سالها انتظارش را میکشیدند. به باور او، این کشف میتواند به پرسشهای دیرینه درباره نحوه تشکیل منظومههای سیارهای پاسخ دهد و سرنخهای ارزشمندی درباره پیدایش زمین و سیارات دیگر بهدست دهد.
تلسکوپ فضایی جیمز وب متعلق به ناسا به همراه رصدخانه جنوبی اروپا در شیلی، با همکاری یکدیگر موفق شدند قطعات اولیه تشکیل سیاره را در اطراف ستارهای به نام HOPS-315 شناسایی کنند. این ستاره، یک کوتوله زرد جوان است که شباهت زیادی به خورشید دارد، اما سن آن تنها بین ۱۰۰ تا ۲۰۰ هزار سال برآورد میشود و در فاصله حدود ۱۳۷۰ سال نوری از زمین قرار دارد.
تیم تحقیقاتی با تمرکز روی دیسک گازی اطراف این ستاره نوزاد، توانست لکههای جامدی را که در حال متراکمشدن بودند، شناسایی کند؛ این لکهها نشانههایی از آغاز شکلگیری سیارات هستند. جالب آنکه وجود شکافی در بخش بیرونی دیسک گازی و موقعیت خاص ستاره نسبت به زمین، به دانشمندان این امکان را داد تا بتوانند بهراحتی به درون آن نگاه کنند.
در این رصد، گاز مونوکسید سیلیکون و همچنین مواد معدنی سیلیکات بلوری شناسایی شدند؛ موادی که به گفته پژوهشگران، نخستین اجزای جامد منظومه شمسی ما نیز از آنها شکل گرفتهاند. مکان شکلگیری این مواد نیز جالب توجه است، چراکه با موقعیت کمربند سیارکی بین مریخ و مشتری در منظومه شمسی ما همراستا بوده و نشان میدهد که تاریخ شکلگیری زمین و دیگر سیارات ممکن است اکنون در برابر چشمان ما در حال تکرار باشد.