نور نیوز-گروه بین الملل: انتخابات پارلمانی آلمان که با مشارکت ۸۲.۵ درصدی مردم برگزار شد، پیامدهای مهمی برای آینده سیاسی این کشور به همراه داشته است. در این انتخابات، حزب دموکرات مسیحی (CDU) با ۲۸.۵ درصد آرا در صدر قرار گرفت، اما این پیروزی لزوماً به معنای تسهیل روند تشکیل دولت نیست. حزب راست‌گرای آلترناتیو برای آلمان (AfD) نیز با ۲۰.۸ درصد آرا توانست قوی‌ترین عملکرد خود را در تاریخ این کشور ثبت کند، رویدادی که بسیاری آن را نشانه‌ای از تغییرات اجتماعی و گرایش‌های جدید در میان رأی‌دهندگان می‌دانند. در سوی دیگر، حزب سوسیال دموکرات (SPD) با ۱۶.۴ درصد آرا شکست سختی را تجربه کرد، در حالی که حزب سبزها و چپ‌ها نیز با کاهش حمایت عمومی روبه‌رو شدند.
با توجه به آرایش جدید پارلمان، مسیر تشکیل دولت جدید دشوارتر از همیشه به نظر می‌رسد. احزاب کوچک‌تری مانند دموکرات آزاد (FDP) و حزب تازه‌تأسیس واگن‌کنشت (BSW) به دلیل عدم کسب حد نصاب ۵ درصدی، از ورود به پارلمان بازماندند که همین موضوع بر ترکیب و گزینه‌های ائتلافی اثر گذاشته است.
ائتلاف‌های پیش‌رو؛ بن‌بست یا گشایش؟
پارلمان جدید آلمان ۷۳۰ کرسی دارد و برای تشکیل دولت، یک ائتلاف باید حداقل ۳۱۶ کرسی را به خود اختصاص دهد. با این حال، دستیابی به چنین ترکیبی چندان ساده نخواهد بود. از نظر ریاضی، دو ائتلاف دوحزبی می‌توانند اکثریت لازم را به دست آورند:
۱) ائتلاف دموکرات مسیحی با سوسیال دموکرات‌ها،
۲) ائتلاف دموکرات مسیحی با آلترناتیو برای آلمان.
اما در عمل، هیچ‌کدام از این دو گزینه چندان محتمل نیستند.
حزب دموکرات مسیحی پیش‌تر اعلام کرده که حاضر به همکاری با حزب راست‌گرای آلترناتیو برای آلمان نیست. از سوی دیگر، اولاف شولتس، رهبر حزب سوسیال دموکرات، ائتلاف با دموکرات مسیحی‌ها را رد کرده است. در چنین شرایطی، تنها دو راه باقی می‌ماند: یا یکی از این احزاب مواضع خود را تغییر دهد و ائتلافی غیرمنتظره شکل بگیرد، یا اینکه دولت بعدی با ترکیبی شکننده از چند حزب، اما بدون انسجام واقعی، روی کار بیاید.
در میان سناریوهای محتمل، تغییر رهبری در سوسیال دموکرات‌ها و پیوستن این حزب به ائتلاف دموکرات مسیحی، به عنوان یک گزینه واقع‌بینانه مطرح است. در غیر این صورت، تشکیل یک دولت ائتلافی متشکل از سه حزب، نظیر ترکیب دموکرات مسیحی، سبزها و چپ‌ها، هرچند دشوار، میتواند راه‌حلی اضطراری باشد. اما چنین ائتلافی در سیاست‌گذاری‌های کلیدی از جمله مهاجرت، اقتصاد و روابط خارجی، با اختلافات جدی مواجه خواهد شد.
راست افراطی در مسیر قدرت؟
یکی از مهم‌ترین نتایج این انتخابات، رشد چشمگیر حزب آلترناتیو برای آلمان بود. این حزب که رویکردی ضدمهاجرتی و ملی‌گرایانه دارد، در ایالت‌های شرقی آلمان و مناطق کم‌برخوردار محبوبیت بالایی پیدا کرده است. هرچند هنوز ورود این حزب به دولت چندان محتمل به نظر نمی‌رسد، اما افزایش کرسی‌های آن در پارلمان، نفوذش در سیاست داخلی آلمان را افزایش داده است.
نکته مهم دیگر، حمایت‌های بین‌المللی از این جریان راست‌گراست. ایلان ماسک، میلیاردر آمریکایی، یکی از حامیان رسانه‌ای این حزب بوده و برخی تحلیل‌گران معتقدند که دولت ترامپ در آمریکا نیز تمایل دارد احزاب راست افراطی در اروپا قدرت بیشتری کسب کنند. ترامپ در واکنش به نتایج انتخابات اخیر در آلمان با انتشار پیامی در شبکه اجتماعی متعلق به خود گفت:
“به نظر می‌رسد که حزب محافظه‌کار در آلمان در انتخابات بسیار بزرگ و مورد انتظار پیروز شده است.
درست مانند ایالات متحده، مردم آلمان از برنامه‌های غیرمنطقی، به‌ویژه در زمینه انرژی و مهاجرت، که سال‌ها حاکم بوده‌اند، خسته شده‌اند.
این روزی بزرگ برای آلمان و ایالات متحده آمریکا تحت رهبری جنتلمنی به نام دونالد جِی. ترامپ است. تبریک به همه، پیروزی‌های بیشتری در راه است!!”
روند موجود در آلمان میتواند تأثیرات بلندمدتی بر سیاست آلمان و حتی روابط این کشور با اتحادیه اروپا داشته باشد.
با این حال، رشد آلترناتیو برای آلمان به این معنا نیست که این حزب به‌زودی وارد دولت خواهد شد. سایر احزاب همچنان آن را در حاشیه نگه داشته‌اند و با توجه به ساختار سیاسی آلمان، به نظر نمی‌رسد که در آینده‌ای نزدیک تغییری در این وضعیت ایجاد شود.
چالش‌های پیش‌روی دولت آینده
فراتر از رقابت‌های حزبی، دولت آینده آلمان باید با چالش‌های متعددی دست‌وپنجه نرم کند. اقتصاد آلمان، که موتور محرک اتحادیه اروپا محسوب می‌شود، با بحران‌های ناشی از رکود صنعتی و افزایش هزینه‌های انرژی روبه‌رو است. سیاست‌های مهاجرتی نیز به یکی از اصلی‌ترین محورهای اختلاف میان احزاب تبدیل شده است و هنوز هیچ رویکردی نتوانسته رضایت اکثریت را جلب کند.
از سوی دیگر، روابط آلمان با سایر کشورهای اروپایی و آمریکا نیز در مقطع حساسی قرار دارد. تنش‌های تجاری با واشنگتن، اختلافات بر سر سیاست‌های دفاعی و جنگ اوکراین، همگی عواملی هستند که دولت آینده باید برای آن‌ها راهکاری پیدا کند.
آلمان در آستانه دوره‌ای پرتنش
انتخابات اخیر آلمان نشان داد که سیستم حزبی این کشور با تغییرات عمده‌ای روبه‌رو شده است. اگرچه دموکرات مسیحی‌ها پیروز اصلی این رقابت بودند، اما مسیر تشکیل دولت برای آن‌ها ساده نخواهد بود. احزاب سنتی همچنان با کاهش نفوذ مواجه‌اند و احزاب جدیدتر مانند آلترناتیو برای آلمان به تدریج جایگاه قدرتمندتری پیدا می‌کنند.
دولت آینده، هر ترکیبی که داشته باشد، ناگزیر با اختلافات داخلی، بحران‌های اقتصادی و چالش‌های دیپلماتیک روبه‌رو خواهد بود. در چنین شرایطی، سیاست‌گذاری‌های این دولت نه‌تنها برای آلمان بلکه برای کل اتحادیه اروپا اهمیت زیادی خواهد داشت. آیا سیاست‌مداران آلمانی قادر خواهند بود از این بحران عبور کنند؟ پاسخ این پرسش، آینده سیاسی آلمان را رقم خواهد زد.