نورنیوز ـ گروه فرهنگ و جامعه: دوربین‌های دیجیتال و تلفن‌های هوشمند امروزی گرفتن عکس از خود را آسان‌تر کرده‌اند، از سوی دیگر شبکه‌های اجتماعی به عنوان سکوی انتشار عکس‌ها نیز این امکان را می‌دهند که به راحتی این تصاویر تقریباً با همه به اشتراک گذاشته شوند.
امروزه گرفتن عکس خویش‌انداز و انتشار آن در چند لحظه دیگر مانند آب خوردن شده به طوری که همه ما حداقل یک نفر را می‌شناسیم که به نظر می‌رسد خیلی زیاد از خود عکس می‌گیرد و به اشتراک می‌گذارد حتی تا جایی که در برخی موارد دیگر جنبه آزاردهنده‌ای به خود می‌گیرد.
حتی در این زمینه توصیه‌های فنی و هنری درباره چگونه عکس خویش‌انداز حرفه‌ای بگیریم نیز مورد توجه است و در صفحات اینترنتی از مخاطبان بازدید می‌گیرند و از سوی دیگر متأسفانه آمار فوت به هنگام گرفتن این عکس‌ها نیز دیگر به ستون ثابت فوتی‌های حوادث اضافه شده است.
سؤال اصلی اینجاست مرز امن برای گرفتن عکس خویش‌انداز و انتشار در فضای مجازی کجاست؟
چند سال قبل مقاله‌ای از سوی یک تیم تحقیقات در حوزه رفتارشناسی افراد وابسته به انجمن روانپزشکی آمریکا (APA) این نوع عکاسی افراطی را به عنوان یک اختلال روانی جدید معرفی کرده بود.
در آن تحقیق میل وسواسی در اجبار برای گرفتن عکس از خود و ارسال آن در شبکه‌های اجتماعی به عنوان راهی برای جبران کمبود عزت‌نفس و پر کردن شکاف در صمیمیت قلمداد شده بود.
در آن تحقیق عکاسی خویش‌انداز به دسته‌های زیر تقسیم‌بندی شده بود:
خویش‌اندازان مرزی که حداقل سه بار در روز از خود عکس گرفته اما الزاماً آن را در رسانه‌های اجتماعی قرار نمی‌دهند.
خویش‌اندازان حاد یعنی کسانی که حداقل سه بار در روز از خود عکس می‌گیرند و حتماً یکی از آنها را در رسانه‌های اجتماعی منتشر می‌کنند.
خویش‌اندازان مزمن نیز آن‌هایی هستند که اشتیاق غیرقابل‌کنترل برای گرفتن عکس از خود در شبانه‌روز و ارسال عکس‌ها در شبکه‌های اجتماعی بیش از شش بار در روز را دارند.
البته در آن زمان که قابلیت‌های سخت‌افزاری گوشی‌ها ارتقاء نیافته بود و شبکه‌های اجتماعی نیز زمینه انتشار راحت آنها را فراهم نکرده بودند همه دسته‌بندی‌های بالا در حد حدس و گمان بود ولی اخیراً یک تیم تحقیقاتی در هند و انگلیس در یک تحقیق مشترک با انتشار نتیجه تحقیق خود به این بحث ورود کردند.
محققان در این پژوهش یک مقیاس رفتاری برای خویش‌اندازان ایجاد کردند تا تعیین کنند که آیا می‌توان آنها را در سه سطح مختلف که در بالا ذکر شد طبقه‌بندی کنند؟ آنها در مصاحبه‌های گروهی خود به دنبال یافتن جواب برای سؤالات زیر بودند:
چه چیزی شما را مجبور به گرفتن عکس از خود می‌کند؟ آیا به این مسئله احساس اعتیاد می‌کنید؟ آیا فکر می‌کنید که فردی می‌تواند به این موضوع معتاد شود؟
باید در نظر داشت تقریباً هر فعالیتی می‌تواند تا سطوح بیش از حد وسواسی پیشرفت کند که این افراط در ذات همه انسان‌ها نهفته است اما گرفتن بیش از حد عکس از خود نوع متفاوت و جدیدی از افراط را با خود به همراه دارد که در سایر اتفاقات فردی تاکنون دیده نشده است.
البته در شرایط عادی گرفتن عکس از خود می‌تواند راهی برای ابراز وجود، برقراری ارتباط با دیگران و تعامل با محیط پیرامون افراد باشد اما اگر همین امر موجب بروز سناریوهای خطرناکی در جامعه شود که حتی کسانی را به گمراهی یا کام مرگ بکشد دیگر یک تهدید برای جامعه باید تلقی شود.
اگر می‌خواهید بدانید که آیا عکس گرفتن شما از خودتان مشکلی دارد یا خیر این سؤالات را حتماً از خودتان بپرسید:
چرا از خودتان عکس می‌گیرید؟ در این فرآیند چه چیزی را به خطر می‌اندازید؟
باید در نظر داشت آستانه دلخواه تعداد روزانه این کار نمی‌تواند محک خوبی برای جداسازی رفتار سالم از ناسالم باشد. آنچه مهم است یافتن پاسخ سؤالاتی از قبیل اینکه آیا فعالیت‌های ضروری زندگی شما مانند روابط اصلی در خانواده، مدرسه، محل کار به درستی و بدون تداخل انجام می‌شود و در مقابل اصرار بر گرفتن پیاپی عکس از خودتان با فرد یا مکان یا موضوعی خاص به خصوص اگر از آن اطلاع درستی ندارید چقدر برای شما مهم است.
نورنیوز