نورنیوز سه‌شنبه 28 اسفند 1403 | ساعت 1:10
سه‌شنبه 28 اسفند 1403 | ساعت 1:10
×
سیاسی
شناسه خبر : 84882
تاریخ انتشار :

نورنیوز بررسی می‌کند؛

چرا برجام در گذشته منافعی برای کشور نداشت؟

پیچیدگی دور جدید مذاکرات، علاوه بر اختلاف نظرهای جدی در پیش‌نویس‌های هسته‌ای و تحریم به طراحی راهکارهای عملی برای راستی‌آزمایی و تضامین به عنوان شروط اصلی برای دستیابی به توافقی قابل اتکاء و پایدار مربوط می‌شود.

نورنیوز ـ گروه بین‌الملل: مذاکرات فشرده و پر فراز و نشیب میان ۱+۵ با ایران در سال ۲۰۱۵ به شکل‌گیری توافق برجام و ایجاد تعهدات متقابل برای طرف‌های مذاکره‌کننده منجر شد.

تعهدات پذیرفته شده از سوی ایران عمدتا ماهیتی محدود‌کننده داشت و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز با افزایش دسترسی‌ها به تاسیسات هسته‌ای ایران به عنوان نهاد مسئول راستی‌آزمایی اجرای تعهدات ایران مشخص شد.

علاوه بر این در متن برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ نیز تضامین محکمی از ایران اخذ شد تا به طرف‌های مقابل از اجرای تعهدات از سوی ایران اطمینان کامل داشته باشند.

۱۷ گزارش تفصیلی آژانس در طول زمان اجرای برجام و حتی بعد از خروج آمریکا از این توافق تایید کرد که ایران به همه تعهدات خود ذیل توافقنامه برجام عمل کرده و هیچ‌گونه انحراف و یا کاستی در این خصوص نداشته است.

اما در سوی دیگر با وجود درج برخی بندهای شکلی در برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ برای ملزم کردن طرف‌های مقابل نسبت به اجرای تعهداتشان، عملا هیچ‌گونه مکانیزم دقیق، قابل راستی‌آزمایی و الزام‌آوری که بتواند شرایط برابری برای ایران و طرف‌های متعهد دیگر فراهم کند پیش‌بینی نشد و همین موضوع باعث شد که حتی قبل از خروج آمریکا از برجام نیز به تعبیر رییس کل اسبق بانک مرکزی بهره‌مندی ایران از منافع برجام «تقریبا هیچ» باشد.

متاسفانه مسئولین دولت‌های یازدهم و دوازدهم با اتخاذ رویکردی غیر قابل قبول و زیان‌بار از ابتدای شکل‌گیری برجام اصرار داشتند که این توافق موجب حل و رفع مجموعه مشکلات کشور و حتی «آب شرب مردم» خواهد شد اما از ابتدا مشخص بود که توافقنامه برجام حتی اگر تمام مفاد آن بدون هیچ‌گونه کم و کاستی اجرا شود ـ که البته نشد ـ ظرفیت‌های ادعائی عنوان شده را ندارد و تاکید بر این موضوع به جز شرطی کردن اقتصاد کشور نسبت به سیاست خارجی و به ویژه همکاری با غرب، فایده دیگری نخواهد داشت.

ذکر این نکته مهم ضروری است که حتی در صورت موفقیت مذاکرات جاری در وین و احیای مجدد برجام و اجرای کامل و جامع آن، باز هم در کارکرد محدود و تاثیرات غیر راهبردی این توافق‌نامه در بهبود وضعیت اقتصادی کشور تغییری حاصل نخواهد شد.

بدون شک نباید انتظار واقعی و قابل دسترس از برجام بیش از «رفع برخی موانع مصنوعی» ایجاد شده برای توسعه اقتصادی کشور فراتر رود، چرا که شکل‌گیری تحول اقتصادی پایدار در کشور تنها و تنها در گرو اصلاح ساختاری و بهره‌گیری هوشمندانه و مدبرانه از منابع و ظرفیت‌های داخلی محقق خواهد شد و هرگونه انحراف از این رویکرد، دادن آدرس غلط به جامعه و فعالان اقتصادی است.

استفاده حداکثری از توافقی که برطرف کننده تحریم‌ها باشد و بتواند به عنوان مکمل فعال‌سازی ظرفیت‌های داخلی برای توسعه اقتصادی کشور عمل نماید مستلزم بازنگری نسبت به رویکردهای غیر سازنده در گذشته است.

آسیب‌شناسی شیوه اجرای برجام در دولت‌های یازدهم و دوازدهم و تفاوت معنی‌دار منافع درج شده در توافق‌نامه با آنچه که نصیب ایران شد و همچنین چرایی خروج ترامپ از برجام موید این واقعیت است که عدم توجه کافی به دو شرط کلیدی پیش‌بینی نشده در متن توافق، شامل «قابل اتکاء» و «پایدار بودن» موجب شد که کشور نتواند از منافع حداقلی برجام نیز بهره‌مند شود.

مذاکرات جدید، شرایطی را فراهم نموده که مذاکره‌کنندگان ایرانی با در نظر گرفتن تجربیات تلخ گذشته به ضرورت شکل‌گیری توافقی قابل اتکاء و پایدار بیش از پیش توجه نمایند.

تاکید مستمر جمهوری اسلامی ایران بر ضرورت ایجاد سازوکارهای محکم برای راستی‌آزمایی تعهدات و ارائه تضامین مطمئن از سوی آمریکا برای عدم تکرار وضعیت گذشته، رویکردی غیر قابل اجتناب برای دستیابی به «توافق خوب» است.

پیچیدگی دور جدید مذاکرات نیز علاوه بر اختلاف نظرهای جدی در پیش‌نویس‌های هسته‌ای و تحریم به طراحی راهکارهای عملی برای راستی‌آزمایی و تضامین مربوط می‌شود.

ایران تاکنون با ارائه پیشنهادات ابتکاری و قابل اجرا که امکان رد آن با بهانه‌هایی تحت عنوان مخالفت کنگره و مشکلات قانونی و... نیز وجود ندارد، زمینه افزایش سرعت و استفاده موثر از زمان در مذاکرات را برای طرف‌های غربی به ویژه آمریکا فراهم کرده است.

به طور قطع اگر اراده‌ای در طرف‌های مقابل برای دستیابی به توافقی «قابل اتکاء و پایدار» وجود داشته باشد، زمان کافی برای نزدیک شدن دیدگاه‌های طرفین به یکدیگر وجود دارد.


نورنیوز
اخبار مرتبط
چرائی آغاز فعالیت« کارگروه تدابیر اجرائی» در مذاکرات وین
جمعه 1400/10/24 ساعت 11:44
نورنیوز بررسی کرد؛
چرائی آغاز فعالیت« کارگروه تدابیر اجرائی» در مذاکرات وین
طی هفته گذشته ،پیشرفتهای اندکی در موضوعات اصلی مورد گفتگو در مذاکرات وین حاصل شده و تشکیل کارگروه تدابیر اجرائی را نیز باید از نتایج آن دانست،لیکن بدلیل تداوم تحرک ناکافی طرف های غربی همچنان کُندی تصنعی برفرایند گفتگوها حاکم است
بازی جدید آمریکا برای امتیاز گیری در وین
پنج‌شنبه 1400/10/23 ساعت 10:37
نور نیوز بررسی می کند؛
بازی جدید آمریکا برای امتیاز گیری در وین
در حالی که طی هفته گذشته همه طرفهای حاضر در مذاکرات وین از پیشرفت نسبی مذاکرات خبر داده اند بازی جدید آمریکا برای امتیاز گیری با استفاده از فشارهای سیاسی و رسانه ای با درخواست 110 نماینده مجلس این کشور از بایدن برای خروج از مذاکرات آغاز شد.
تکالیفی که غرب نمی‌تواند به جای امتیاز در وین بفروشد
چهارشنبه 1400/10/22 ساعت 15:30
نورنیوز بررسی کرد؛
تکالیفی که غرب نمی‌تواند به جای امتیاز در وین بفروشد
سیاست غربی‌ها تبدیل حقوق ملت‌ها به امتیاز با هدف باج‌گیری است، حال آنکه تاریخ مصرف این سناریوهای نخ‌نما منقضی شده و غرب مکلف به انجام تعهدات خود در قبال ایران است.
هنر متوازن‌سازی نقش طرف‌های مذاکره در وین
دوشنبه 1400/10/20 ساعت 13:02
نورنیوز بررسی کرد؛
هنر متوازن‌سازی نقش طرف‌های مذاکره در وین
مذاکره برای تامین منافع ملی و استیفای حقوق ملت، هیچگاه برای جمهوری اسلامی ایران تابو نبوده و همان‌گونه که رهبر معظم انقلاب روز گذشته بر آن تاکید نمودند حتی «مذاکره، صحبت و تعامل با دشمن در مقطعی به معنی تسلیم شدن نیست.»
رویکرد رسانه‌ای غرب در مذاکرات وین به زبان ساده
شنبه 1400/10/18 ساعت 09:26
نورنیوز بررسی کرد؛
رویکرد رسانه‌ای غرب در مذاکرات وین به زبان ساده
غرب با «روایت‌گری تحریف‌شده» بر آن است تا ایران را در صورت شکست مذاکرات، «مقصر اصلی» و در صورت حصول توافق، «بازنده اصلی» معرفی نموده و در هر دو صورت ضمن دوقطبی‌سازی جامعه موجبات شکاف میان مردم و حاکمیت را رقم بزند.
نظرات
آگهی تبلیغاتی

آخرین اخبار

آرژانتین بدون مسی به مصاف برزیل می‌رود
نوروز؛ بزرگترین پرونده میراث ناملموس دنیا
کاخ سفید مواضع خصمانه ترامپ علیه ایران و انصارالله یمن را تکرار کرد
پایان بررسی لایحه بودجه 1404 در مجمع تشخیص مصلحت
دعوت 41 بازیکن به اردوی تیم ملی والیبال
پادکست | داستان داوود:پیامبر زبور و تسبیح طبیعت
صدور حکم اعدام برای عامل قتل نیان دختر 7 ساله بوکانی
نورنما | 1403 آنچه گذشت
حمله آمریکا به منطقه‌ای در الحدیده
گزافه گویی وزیر خارجه انگلیس پس از ادعاهای ضدایرانی ترامپ
مصرف بنزین به بیش از 132 میلیون لیتر رسید
پزشکیان: اگر اداره امور مملکت به دانشگاهیان سپرده شود، همه مشکلات را حل خواهند کرد
آخرین یارانه 1403 واریز شد
هشدار پادشاه اردن نسبت به تشدید تنش در کرانه باختری
قوانین اتحادیه اروپا طراحی آیفون 17 ایر را متوقف کرد
ترافیک پرحجم و روان در محورهای کندوان و هراز
نماینده یونسکو: نوروز بزرگترین پرونده میراث جهانی می‌شود
قسمتی از جنگل های چالوس آتش گرفت
اظهارات خصمانه و ادعاهای ترامپ علیه ایران و انصارالله یمن
باج‌نیوزها کجا تور پهن می‌کنند؟/جولان باج نیوزها به دلیل فقدان سواد رسانه‌ای مدیران است
هشدار قوه قضاییه به اخلالگران نظم عمومی در چهارشنبه آخر سال
دور دوم مذاکرات هسته‌ای ایران، روسیه و چین امروز در وین برگزار شد
حکم دادگاه امیر محمد خالقی صادر شد
مراقب کلاهبرداری کالابرگ الکترونیکی باشید/اعتبار پیامک‌ می شود
ترامپ تاریخ نمی داند؛ آزموده را آزمودن خطاست
چگونگی ترمیم‌نمره سوابق تحصیلی/اعلام دروس امتحانات نهایی
غریب آبادی: با گروسی گفت و‌گو سازنده ای داشتم
جنجال دوباره بر سر ساعت‌ها؛ امسال ساعت ها جلو می‌روند؟
اتاق بازرگانی:قانون تغییر ساعت کاری را برگردانید
قیمت ماهی قزل‌آلا شب عید چقدر است؟
حمله به یمن سیاست انحراف افکار عمومی؟
عبور از سال سخت
510 سایت غیرمجاز فروش بلیت هواپیما مسدود شد
چشم به روزهای روشن آینده
سال آینده جیره بندی آب نداریم
نکاتی درباره استفاده از مکمل‌های غذایی
510 سایت غیرمجاز فروش بلیت هواپیما مسدود شد
هشدار زرد؛ وزش باد شدید در پایتخت/بارش باران از روز پنجشنبه
حکم دادگاه پرونده قتل دانشجوی دانشگاه تهران صادر شد
تعطیلی صدای آمریکا و رادیو فردا چینی‌ها را خوشحال کرد
صدای انفجار در چهارشنبه سوری باعث مرگ پرندگان می‌شود
بازارها در 1403؛ کدام سرمایه‌گذاری سودآورتر بود؟
سفیر کانادا: حاکمیت خود را جدی می‌گیریم
«چرچی» برگزیده سال موسیقی شد
تحریم وزیر نفت نشان دهنده این است که ایشان و تیمشان کارشان را خوب انجام داده‌اند
یک مربی به نیمکت استقلال اضافه شد
سریال کمدی «خجالت نکش» نوروز پخش می‌شود
اعلام اسامی مدیران بانکی متهم در پرونده چای دبش
سکه 87 میلیون تومان شد
حصر مهدی کروبی رفع شد