نورنیوز: حذف صفر از پول ملی که هر از چند گاهی برای افزایش ارزش پول ملی کشور در دستور کار قرار می‌گرفت، اول مرداد 96 جدی تر شد تا حذف 4 صفر از پول ملی در قالب لایحه اصلاح نظام بانکی به تصویب هیأت وزیران برسد.
هیات وزیران در جلسه اول مرداد ماه ????به ریاست رئیس جمهور، گزارش کمیسیون اقتصادی دولت در خصوص لایحه اصلاح قانون پولی و بانکی کشور که تحت عنوان لایحه قانون بانک مرکزی در دستور کار بود، را بررسی کرد. بخشی از این لایحه به تغییر واحد پول ایران با حذف 4 صفر از پول ملی اختصاص داشت.
بر اساس این مصوبه هیأت وزیران، واحد پول ایران «تومان» و برابر «?? ریال» تعیین شد. به عبارت ساده تر، براساس این طرح واحد پولی ملی جدید تحت عنوان «تومان» تعریف می‌شود و هر تومان معادل ??.??? ریال فعلی و ??? ریال جدید خواهد بود.
دولت معتقد است، با اجرای طرح حذف ? صفر از پول ملی ضمن تسهیل و بازیابی نقش ابزارهای پرداخت نقد در تبادلات پولی داخلی و کاهش هزینه‌های چاپ و نشر اسکناس و مسکوک، کار?مدی نظام پولی جدید طی سال‌های آتی استمرار یافته و نرخ برابری واحد پول ملی با ارزهای جهان روا در کوتاه‌مدت آثار روانی مثبتی به همراه خواهد داشت.
تجارب جهانی اصلاح نظام پولی در جهان
اما حذف صفر از پول ملی در کشورهای مختلف اجرا شده است. طی حدود 96 سال گذشته و از سال ???? میلادی تاکنون بیش از ?? کشور اقدام به حذف صفر از پول‌های ملی خود کرده اند به طوریکه تا ابتدای دهه ????، حذف صفر از پول ملی فقط در منطقه اروپا اجرا شد. اما از ابتدای دهه ???? تا ابتدای دهه ???? میلادی نیز، کشورهای آمریکای لاتین از نظر دفعات و تعداد حذف صفر پیش رو بودند.
در دهه ???? این سیاست در سایر مناطق جهان نیز اجرا شد که به لحاظ دفعات اجرا جهاش قابل توجهی نسبت به دور‌ه‌های قبل داشته است. آخرین نمونه حذف صفر در دهه ???? در کشور زیمبابو با رکورد حذف ?? و ?? صفر از پول ملی به ترتیب در سال‌های ???? و ???? در دستور کار قرار گرفت. در این کشور پس از 10 صفر از پول ملی در دورانی که اقتصاد کشور در شرایط نابسامان از نظر اقتصادی قرار داشت، بار تورمی به این کشور تحمیل کرد تا این کشور مجدد حذف 12 صفر از پول ملی را در دستور کار خود قرار داد.
اما جدیدترین مورد حذف صفر از پول ملی در سال 2016 در کشور بلاروس صورت گرفت که در این کشور نیز 4 صفر از پول ملی حذف شد.
بنابراین حذف صفر از پول ملی لزوما نمی تواند پول ملی یک کشور را تقویت کند و به ظن کارشناسان اگر در دوران تورمی بالا این اقدام صورت گیرد می تواند اثرات تورمی را تشدید کند. نمونه اتفاقی که در کشور زیمباوه رخ داد.
حذف صفر در شرایط تورمی، تورم زا است
بر این اساس، محمدلاهوتی عضو کمیته ارزی اتاق بازرگانی ایران، معتقد است: هر چند تجارب جهانی نشان داده پس از تورم دو یا سه رقمی و کاهش ارزش پول ملی در برابر ارزهای خارجی دولت‌ها تصمیم به حذف صفر از پول ملی می گیرند اما در کشورهای موفق، حذف صفر از پول ملی پس از دستیابی به ثبات و آرامش اقتصادی می تواند اثرگذار باشد. بنابراین با توجه به شرایط تورمی کشور، در حال حاضر امکان حذف صفر از پول ملی فراهم نیست.
وی با تاکید بر اینکه این تصمیم هم به لحاظ روانی و هم از نظر عملیات مالی و حسابداری، مزایایی برای تقویت ارزش پول ملی کشور دارد، افزود: در صورتی که مقدمات حذف صفر از پول ملی فراهم نباشد، ممکن است در مدت کوتاهی اجرای این سیاست تورم باز هم افزایش یابد.
لاهوتی گفت: پس از تجربه تورم حدود 40 درصدی در دولت دهم و ثبات در برخی شاخص های اقتصادی از جمله نرخ تورم در دولت یازدهم، فضا برای حذف صفر از پول ملی فراهم بود که متاسفانه دولت این زمان را از دست داد. همانطور که تک رقمی کردن نرخ ارز نیز به دلیل عدم عمق کافی شاخص‌های کلان اقتصادی نتوانست دوام بیاورد، چنانچه حذف صفر از پول ملی نیز بدون در نظر گرفتن شرایط انجام شود، مطمئناً نمی‌تواند برای رسیدن به اهداف سیاستگذار پولی دوام بیاورد.
لاهوتی با تأکید بر اینکه حذف صفر از پول ملی، یک سیاست خوب و صحیح است، خاطرنشان کرد: این سیاست باید در جای خود پیاده‌سازی شده و این در حالی است که اکنون مؤلفه‌های لازم برای اجرای موفق این طرح را نداریم بنابراین بانک مرکزی باید با دقت بیشتری، این کار را انجام دهد.
البته فرهاد دژپسند وزیر امور اقتصادی و دارایی نیز اواخر سال گذشته درباره زمان حذف صفر از پول ملی نیز تاکید کرد: موضوع حذف ? صفر از پول ملی باید در یک فضای آرام و بدون هیچگونه فضاسازی مورد بحث قرار گیرد.
به گفته دژپسند، تجربه های مختلف موفق و ناموفقی در حوزه حذف صفر از پول ملی وجود دارد که باید تحلیل شود؛ به نحوی که عوامل موفقیت و عدم موفقیت احصاء و با شرایط کشور، تطبیق داده شود؛ ضمن اینکه سپس باید دید که در شرایط کنونی کشور، این اقدام منتهی به یک تحول اساسی در کشور می شود یا خیر و سپس در این باره تصمیم گیری شود.
آخرین وضعیت حذف صفر از پول ملی در دولت
در حال حاضر طرح اصلاح نظام پولی کشور در قالب حذف چهار صفر از واحد پولی کنونی و تعریف واحد پولی جدید در کمیسیون اقتصادی دولت در حال بررسی است و آن طور که عبدالناصر همتی رئیس کل بانک مرکزی گفته است، فرایند حذف صفر از پول ملی و عملیاتی شدن این تصمیم حدود 2 سال زمان می برد.