اعتراض روسیه و چین به تلاش غرب برای فعال کردن مکانیسم پس گشت علیه ایران+فیلم

نورنیوز-گروه بین الملل:  شورای امنیت سازمان ملل متحد هم اکنون نشست خود در خصوص ایران را آغاز کرد.

اعتراض روسیه و چین به تلاش غرب برای فعال کردن مکانیسم پس گشت علیه ایران

  نمایندگان روسیه و چین در نشست شورای امنیت سازمان ملل درباره ایران و اجرای برجام به تلاش کشورهای غربی با همراهی آمریکا برای اجرای مکانیسم اسنپ بک (مکانیسم پس گشت) به منظور بازگشت تحریم های سازمان ملل علیه جمهوری اسلامی ایران با وجود پایان یافتن قطعنامه ۲۲۳۱ اعتراض کردند.

  نشست شورای امنیت سازمان ملل درباره بیستمین گزارش دبیرکل سازمان ملل در خصوص قطعنامه ۲۲۳۱ و اجرای برجام، صبح سه شنبه به وقت محلی (دوم دی ماه ۱۴۰۴ برابر با ۲۳ دسامبر ۲۰۲۵) برگزار شد و از همان ابتدا با مخالفت روسیه و چین آغاز شد.

روسیه و چین که معتقدند قطعنامه ۲۲۳۱ پایان یافته، مخالف برگزاری این نشست بودند اما برخی اعضای غربی شورای امنیت که خواستار برگزاری این نشست شده بودند، و از ناقضان برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ هستند، از اقدامات ضد ایرانی خود که مسیر دیپلماسی را همواره تخریب کرده است، حمایت کردند.

قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت درباره برجام ۱۸ اکتبر ۲۰۲۵ (۲۵ مهرماه ۱۴۰۴) به پایان رسید و در حالی‌که ایران، روسیه و چین پایان رسمی این قطعنامه را به‌ معنای خروج پرونده هسته‌ای ایران از دستور کار شورای امنیت می‌دانند، اما سه کشور اروپایی و آمریکا با تکیه بر تفسیر خود از مفاد برجام، مدعی احیای تحریم‌های سازمان ملل پس از رای شورای امنیت برای فعال سازی اسنپ بک هستند.

«واسیلی نبنزیا» سفیر و نماینده روسیه در سازمان ملل در این نشست به تلاش کشورهای غربی برای بازگشت تحریم‌های ایران و اجرای مکانیسم پس گشت (اسنپ بک) اعتراض کرد.

اعتراض چین به نشست شورای امنیت و تلاش برای فعال کردن اسنپ بک

نماینده چین نیز در این نشست به اجرای مکانیسم ماشه توسط سه کشور کشور اروپایی اعتراض کرد و در سخنانی گفت: فقط سه کشور مکانیسم پس گشت (اسنپ بک) را فعال کردند و این موضوع تا ماه اکتبر منقصی خواهد شد.

نماینده چین در  این نشست شورای امنیت با ابراز نگرانی کشورش برای استفاده از این ابزارها، از موضع روسیه حمایت کرد و گفت که مکانیسم اسنپ بک  دارای خلا های قانونی بوده و شورای امنیت به توافق نرسیده است که سه کشور اروپایی دارای اختیار برای فعال کردن این مکانیسم هستند.

وی تصریح کرد: قطعنامه ۲۲۳۱ در تاریخ ۱۸ اکتبر ۲۰۲۵ منقضی شد و شورای امنیت بررسی‌های خود در مورد برنامه هسته‌ای ایران را متوقف کرده است. اما  برخی از کشورها در حال تحمیل اراده خود برای مطرح کردن مسائلی هستند که به اتمام رسیده اند و با این اقدام، اختیارات شورای امنیت را زیر سوال می‌برند،  اتحاد شورای امنیت را تضعیف می‌کنند و همچنین اختلافات را گسترش می‌دهند.

وی با ابراز نگرانی پکن در این زمینه گفت:  چین از کشورهای عضو شورای امنیت می‌خواهد تا صادقانه پایان قطعنامه ۲۲۳۱ را در نظر بگیرند و اعتبار و همچنین اختیارات شورای امنیت را حفظ و شرایط  سیاسی لازم را برای حل  موضوع هسته‌ای ایران مهیا کنند.

ادعاهای کشورهای غربی برای توجیه اقدامات ضد ایرانی خود

ادعاهای نماینده انگلیس بدون محکوم کردن حمله به ایران 

نماینده انگلیس در این نشست شورای امنیت استدلال های روسیه و  چین را برای توجیه اقدامات ضد ایرانی خود رد کرد و  مدعی شد: نشست امروز کاملا همگام با رویه‌ها و اهداف شورای امنیت است.

وی ادعا کرد: انگلیس به همراه فرانسه و آلمان مکانیسم ماشه را در همسویی کامل با قطعنامه ۲۲ ۳۱ شورای امنیت اجرا کردند. ما این کار را به دلیل عدم پایبندی قابل توجه ایران به تعهدات خود بر اساس برجام انجام دادیم.

این دیپلمات انگلیسی مدعی شد: همانطور که روسیه و چین می‌دانند مکانیسم ماشه در تاریخ ۲۰ دسامبر ۲۰۲۵ کامل شد و در نتیجه قطعنامه ۲۲۳۱ همچنان اجرایی است و  در دستور کار شورای امنیت است. ما همچنین یادآور می‌شویم که شش قطعنامه شورای امنیت و تحریم‌ها پس از اجرایی شدن مکانیسم ماشه فعال شدند و ضروری است که ایران و همه اعضای شورای امنیت و سازمان ملل به قطعنامه‌های شورای امنیت پایبند باشد.

وی در بخش دیگری از سخنانش بدون محکوم کردن حمله اسرائیل و آمریکا به ایران مدعی شد:  ایران به مدت ۶ ماه دسترسی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را محدود کرده است در حالی که آژانس می‌گوید محدودیت فنی وجود ندارد و هیچ توجیه غیرنظامی برای بیش از ۴۰۰ کیلوگرم اورانیوم غنی شده ۶۰ درصدی ایران وجود ندارد.

ادعاهای نماینده فرانسه درباره برنامه هسته ای ایران 

نماینده فرانسه در این نشست شورای امنیت با توجیه اقدامات سه کشور اروپایی ادعا کرد: حدود سه ماه پیش این شورا مکانیزم ماشه را اجرا کرد و پس از آن تحریم‌ها اجرایی شدند که دلیل آن نقض مکرر و مداوم تعهدات از سوی ایران بر اساس برجام بود.

وی به رغم پایان یافتن قطعنامه ۲۲۳۱ مدعی شد: این روند همچنان ادامه دارد و تنها در زمانی منقضی محسوب می‌شود که موضوع  برنامه هسته‌ای ایران حل شده باشد. باید توجه شود که قطعنامه ۲۲۳۱ تنها زمانی منقضی می‌شود که تضمین های معتبر در مورد ماهیت صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای ایران تامین شود. در غیر این صورت قطعنامه ۲۲۳۱ همچنان معتبر است و فرانسه خواهان ادامه نشست های شورای امنیت است.

ادعاهای نماینده دانمارک همسو با دیگر کشورهای اروپایی

نماینده دانمارک نیز در این نشست شورای امنیت بدون محکوم کردن حملات اسرائیل و آمریکا به ایران و نقض برجام از سوی آنها مدعی شد: ذخایر اورانیوم غنی‌سازی شده ایران بیشتر از هر کشور دیگری است که برنامه تسلیحات هسته‌ای ندارد.

 

وی با تکرار ادعاهای واشنگتن ادعا کرد:  ایران هرگز نباید به سلاح هسته‌ای دست پیدا کند. ما نگران کاهش همکاری ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هستیم و هیچ توجیه غیرنظامی برای انباشت اورانیوم با غنای بالا نمی‌بینیم.

ادعای آمریکا: شورای امنیت باید بر عدم اشاعه سلاح‌های هسته‌ای ایران تمرکز کند

نماینده آمریکا در شورای امنیت نیز در سخنانی گفت: این شورا به موضوع عدم اشاعه، به ویژه در رابطه با جمهوری اسلامی ایران متعهد است و باید به این کار ادامه دهد.

وی مدعی شد: همانطور که با صدور گزارش دبیرکل در مورد قطعنامه ۲۲۳۱ (۲۰۱۵) نشان داده شد، به استثنای بندهای ۷، ۸ و ۱۶-۲۰، واضح است که «این قطعنامه و تمهیدات عملی مرتبط با آن همچنان به قوت خود باقی است».

نماینده آمریکا ادعا کرد: علاوه بر این، طبق فرآیند اسنپ بک، شورا تصمیم گرفته است قطعنامه‌های ۱۶۹۶ (۲۰۰۶)، ۱۷۳۷ (۲۰۰۶)، ۱۷۴۷ (۲۰۰۷)، ۱۸۰۳ (۲۰۰۸)، ۱۸۳۵ (۲۰۰۸) و ۱۹۲۹ (۲۰۱۰) را دوباره اجرایی کند.

وی مدعی شد که این متون محدود است و نمی تواند به یک برنامه هسته‌ای که به دنبال فعالیت خارج از دید جامعه بین‌المللی است، بپردازد.

ایروانی: شورای امنیت دیگر صلاحیت رسیدگی به پرونده هسته‌ای ایران را ندارد  

نماینده دائم ایران نزد سازمان ملل متحد گفت: قطعنامه 2231 در 18 اکتبر 2025 منقضی شده و از آن تاریخ، نقش شورای امنیت ذیل این قطعنامه و پرونده هسته‌ای ایران به‌طور قطعی پایان یافته است. به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، امیرسعید ایروانی، سفیر و نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران نزد سازمان ملل متحد، در نشست شورای امنیت که با موضوع برنامه هسته‌ای ایران برگزار شد، با مخالفت صریح تهران با برگزاری این جلسه، تأکید کرد که قطعنامه 2231 شورای امنیت به‌طور قطعی منقضی شده و شورا از تاریخ 18 اکتبر 2025 هیچ صلاحیت حقوقی برای رسیدگی به موضوع هسته‌ای ایران ندارد.

ایروانی در ابتدای سخنان خود با هم‌سویی با مواضع روسیه و چین، اعلام کرد برگزاری این نشست فاقد هرگونه مبنای حقوقی است و تصریح کرد قطعنامه 2231 دارای بند خاتمه شفاف، خوداجرا و آگاهانه بوده و با انقضای آن، تمامی آثار حقوقی، اجرایی و نظارتی شورا پایان یافته است. وی گفت نه دبیرکل مأموریتی برای ارائه گزارش دارد و نه شورای امنیت مجاز به برگزاری نشست یا بحثی در چارچوب دستورکار «عدم اشاعه» درباره ایران است و هرگونه تلاش در این مسیر، نقض آشکار آیین‌نامه داخلی شورا محسوب می‌شود.

 

متن کامل سخنرانی نماینده کشورمان در شورای امنیت سازمان ملل متحد بدین شرح است: 

آقای رئیس،

در آغاز، مایلم موضع جمهوری اسلامی ایران را در خصوص برگزاری این نشست به‌صراحت بیان کنم. خود را با مواضع همکاران روس و چینی خود همسو می‌دانیم و قاطعانه با برگزاری این نشست مخالفت می‌کنیم.

قطعنامه 2231 شورای امنیت دارای یک بند خاتمه صریح، آگاهانه و خوداجراست. این قطعنامه در تاریخ 18 اکتبر 2025 منقضی شد. از آن تاریخ، هرگونه اثر حقوقی یا مأموریت اجرایی خود را از دست داده است. بر این اساس، نقش شورای امنیت ذیل قطعنامه 2231 به‌طور قطعی خاتمه یافته است. بنابراین، هیچ مأموریتی برای دبیرکل جهت ارائه هیچ‌گونه گزارشی وجود ندارد، هیچ مأموریتی برای شورا جهت برگزاری بحث درباره آن متصور نیست و هیچ مبنای حقوقی برای برگزاری نشستی ذیل دستورکار «عدم اشاعه» در این چارچوب وجود ندارد.

هرگونه تلاش برای برگزاری چنین نشستی، نقض آشکار آیین‌نامه داخلی شورا محسوب می‌شود. به‌همین ترتیب، هر ادعایی مبنی بر «تداوم اجرا» یا «ادامه اعمال» قطعنامه 2231، خواه از طریق استناد به یادداشت شماره 44 رئیس شورا (S/2016/44) یا از طریق ارجاعات مبهم به آنچه موسوم به «رویه مستقر» خوانده می‌شود، فاقد هرگونه مبنای حقوقی و گمراه‌کننده است و مصداق سوءاستفاده آشکار از اختیارات و فرآیندهای این شورا به‌شمار می‌رود.

آقای رئیس،

مایلم مراتب قدردانی جمهوری اسلامی ایران را از چین و فدراسیون روسیه به‌خاطر موضع اصولی و پایبندی صادقانه آنان به برنامه جامع اقدام مشترک در طول اجرای آن ابراز نمایم. همچنین از الجزایر، پاکستان و دیگر اعضای شورا که مواضع اصولی و مستقل اتخاذ کرده‌اند، تشکر می‌کنیم.

آنچه امروز شاهد آن هستیم، اختلاف نظر مشروع بر سر تفسیر نیست، بلکه تحریف حساب‌شده قطعنامه 2231، اشاعه عامدانه اطلاعات نادرست درباره برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای ایران، و تلاشی بدبینانه برای سوءاستفاده از این شورا در راستای منافع محدود سیاسی است.

در این چارچوب، مایلم نکات ذیل را مطرح کنم:

نخست، ریشه‌های وضعیت کنونی روشن است و نه به‌طور ناگهانی پدید آمده و نه در خلأ شکل گرفته است. این وضعیت ناشی از خروج یک‌جانبه ایالات متحده از برجام در سال 2018، عدم پایبندی مستمر و عامدانه تروئیکای اروپایی به تعهدات خود و متعاقب آن، تجاوز نظامی ایالات متحده و رژیم اسرائیل علیه تأسیسات هسته‌ای صلح‌آمیز و تحت پادمان ایران است. جنگ تجاوزکارانه‌ای که از سوی ایالات متحده و اسرائیل آغاز شد، از جمله حملات عامدانه به تأسیساتی که تحت پادمان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قرار داشت، نقض فاحش بند 4 ماده 2 منشور ملل متحد و قاعده آمره منع توسل به زور محسوب می‌شود و حمله‌ای مستقیم به رژیم بین‌المللی عدم اشاعه به‌شمار می‌رود.

این وضعیت با اذعان صریح و علنی رئیس‌جمهور ایالات متحده به‌عنوان یکی از اعضای دائم شورای امنیت و یکی از امینان پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای بیش از پیش تشدید شده است؛ اذعانی که بر اساس آن، واشنگتن رهبری، هدایت و هماهنگی این جنگ تجاوزکارانه را بر عهده داشته است. هرگونه تلاش برای توجیه این اقدامات غیرقانونی از طریق تفسیر تحریف‌شده ماده 51 منشور یا با استناد به ادعای ساختگی «تهدید قریب‌الوقوع»، از منظر حقوقی بی‌اساس و گمراه‌کننده است و یکی از خطرناک‌ترین سوءاستفاده‌ها از حقوق بین‌الملل در تاریخ معاصر به‌شمار می‌رود. ماده 51 منشور، دفاع مشروع را صرفاً در پاسخ به یک حمله مسلحانه بالفعل مجاز می‌داند، نه تهدیدات فرضی یا احتمالی.

به همان اندازه نگران‌کننده، سکوت و در برخی موارد، تأیید ضمنی تروئیکای اروپایی در قبال این اقدامات تجاوزکارانه است. آنان مطلقاً هیچ‌گونه اعتبار و وجاهتی برای استناد به هنجارهای عدم اشاعه یا ادعای نگرانی نسبت به تمامیت رژیم عدم اشاعه ندارند.

دوم، جمهوری اسلامی ایران از سال 1970 همواره عضوی متعهد و مسئول در معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای بوده است. ایران به دلایل حقوقی، اخلاقی و دکترینال، همواره سلاح‌های کشتار جمعی را مردود دانسته است؛ موضعی که به‌طور مستمر در عالی‌ترین سطوح مورد تأکید مجدد قرار گرفته است. با وجود تحریم‌های غیرقانونی، خرابکاری‌ها، ترور دانشمندان هسته‌ای و حملات مسلحانه، ایران هرگز برنامه هسته‌ای خود را به مقاصد نظامی منحرف نکرده است. برنامه ایران منحصراً صلح‌آمیز باقی مانده و تحت گسترده‌ترین رژیم راستی‌آزمایی اعمال‌شده بر هر دولت غیرهسته‌ای قرار دارد. با این حال، نقش‌ها عمداً معکوس شده‌اند: قربانی به‌عنوان مرتکب معرفی می‌شود، ایران مجازات می‌گردد و کسانی که به تأسیسات هسته‌ای تحت پادمان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی حمله می‌کنند، از مصونیت کامل برخوردار می‌شوند. این استاندارد دوگانه آشکار، به‌طور جدی تمامیت، اعتبار و اقتدار رژیم جهانی عدم اشاعه را تضعیف می‌کند.

با وجود این شرایط و نقض‌های فاحش، ایران با حسن نیت عمل کرده و به همکاری خود با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ادامه داده است. در 9 سپتامبر در قاهره، وزیر امور خارجه ایران یادداشت تفاهمی را با مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی امضا کرد؛ ابتکاری که از سوی آژانس و بسیاری از کشورها به‌عنوان گامی نخست و سازنده مورد استقبال قرار گرفت. متعاقباً، پیشنهادهای تکمیلی دیگری نیز از سوی وزیر امور خارجه ایران در اینجا، در نیویورک، ارائه شد. همه این موارد نادیده گرفته شد. فرانسه و بریتانیا به‌جای دیپلماسی، مسیر تشدید تنش را برگزیدند و در هماهنگی با دستورالعمل‌های واشنگتن عمل کردند، در حالی که تلاش‌های واقعی دیپلماتیک، از جمله ابتکار مسئولانه ارائه‌شده از سوی چین و روسیه، را مسدود ساختند. افزون بر این، آنان با نادیده گرفتن همکاری سازنده ایران با آژانس، حذف عامدانه واقعیت‌های کلیدی و ارائه قطعنامه‌ای دیگر با انگیزه‌های سیاسی در شورای حکام آژانس در نوامبر 2025، همراه با اعمال فشار بر اعضا برای

حمایت از آن، با سوءنیت رفتار کردند. این اقدامات نه برای حل بحران، بلکه برای ساختن یک بحران صورت گرفت و عملاً هم دیپلماسی و هم توافق قاهره را خاتمه داد.

سوم، در خصوص ادعاهای مربوط به فعال‌سازی سازوکار موسوم به «اسنپ‌بک» یا «بازاعمال» قطعنامه‌های تحریمی خاتمه‌یافته، موضع جمهوری اسلامی ایران روشن، منسجم و به‌طور رسمی از جمله در مکاتبات رسمی آن با دبیرکل و رئیس شورا، ثبت شده است. این موضع همچنین به‌صراحت از سوی دیگر اعضا، از جمله چین و روسیه، نیز مطرح شده است.

تروئیکای اروپایی از سال 2018 تاکنون در وضعیت عدم ایفای تعهدات اساسی، مستمر و علناً مورد اذعان قرار گرفته بوده‌اند و بنابراین فاقد هرگونه وجاهت حقوقی برای توسل به چنین سازوکاری هستند. افزون بر این، عدم اقدام رویه‌ای شورای امنیت در ماه سپتامبر نه این نقص بنیادین را تأیید می‌کند و نه آن را جبران می‌سازد. شورا هیچ‌گونه تشخیصی مبنی بر تحقق شرایط حقوقی لازم برای سازوکار موسوم به «اسنپ‌بک» به‌عمل نیاورد. بر اساس حقوق بین‌الملل، رویه‌های معیوب یا فاقد اعتبار نمی‌توانند حقوق یا تعهدات حقوقی ایجاد کنند.

اجازه دهید بار دیگر موضع جمهوری اسلامی ایران را با صریح‌ترین عبارات ممکن بیان کنم: قطعنامه 2231 در تاریخ 18 اکتبر 2025 به‌طور قطعی خاتمه یافت. از آن تاریخ، کلیه مقررات، تدابیر و محدودیت‌های مرتبط با موضوع هسته‌ای به‌صورت دائمی خاتمه یافته، شورای امنیت رسیدگی خود به موضوع هسته‌ای ایران را به پایان رسانده و دستورکار «عدم اشاعه» حذف شده است. هرگونه تلاش از سوی هر دولت یا هر نهاد برای احیا، بازتفسیر یا اجرای این مقررات خاتمه‌یافته، باطل و بلااثر بوده و مصداق سوءاستفاده آشکار از اختیارات و فرآیندهای این شورا محسوب می‌شود.

چهارم، جمهوری اسلامی ایران همچنان به دیپلماسی اصولی و مذاکرات واقعی کاملاً متعهد است. ایران هرگز در برابر اجبار، ارعاب یا فشار سیاسی تسلیم نخواهد شد. اکنون این مسئولیت بر عهده فرانسه، بریتانیا و ایالات متحده است که مسیر خود را اصلاح کرده و گام‌های عملی و معتبری برای بازسازی اعتماد و اطمینان بردارند. اصول بنیادین برنامه جامع اقدام مشترک غیرقابل تردید و معتبر

باقی مانده‌اند: ارائه تضمین‌های قابل راستی‌آزمایی مبنی بر منحصراً صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران، در ازای به‌رسمیت‌شناختن کامل حقوق ایران ذیل معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای از جمله حق غنی‌سازی اورانیوم، لغو کلیه تحریم‌ها و عادی‌سازی اقتصاد ایران و ادغام آن در نظام تجارت بین‌المللی. این اصول همچنان به‌طور کامل قابل اعمال بوده و می‌توانند مبنایی مستحکم برای یک توافق جدید فراهم آورند. هدف اساسی بدون تغییر باقی مانده است: برنامه هسته‌ای ایران باید منحصراً صلح‌آمیز باقی بماند و ایران آمادگی دارد چنین تضمین‌هایی را ارائه کند. اگر فرانسه و بریتانیا در تعهد اعلامی خود به دیپلماسی صادق هستند، باید ایالات متحده را به پیروی از این مسیر ترغیب کنند. اگر در عوض، به اتخاذ سیاست شکست‌خورده «غنی‌سازی صفر» واشنگتن ادامه دهند و حقوق مسلم و غیرقابل سلب ایران ذیل معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای را انکار کنند، دیپلماسی عملاً نابود خواهد شد. استناد گزینشی به منشور ملل متحد و پیگیری رویکرد موسوم به «صلح از طریق قدرت» تنها حاکمیت قانون را تضعیف کرده و آن را با قانون جنگل جایگزین می‌کند.

در پایان، آقای رئیس، مایلم از اعضای غیردائم شورا از جمله الجزایر، گویان، جمهوری کره، سیرالئون و اسلوونی تشکر کرده و اتمام موفق دوره دو ساله عضویت آنان را تبریک بگویم. همچنین مایلم به‌طور خاص از الجزایر و گویان به‌خاطر رفتار اصولی و مستقل آنان در طول دوره عضویتشان تقدیر کنم.

معاون دبیرکل سازمان ملل بر مذاکره و دستیابی به توافق درباره برنامه هسته‌ای ایران تاکید کرد

  «رزماری دی کارلو» معاون دبیرکل سازمان ملل در امور سیاسی و صلح در نشست شورای امنیت که با وجود مخالفت روسیه، چین و ایران در باره قطعنامه ۲۲۳۱ برگزار شد، گفت که یک راه حل و توافق مذاکره‌ شده که اهداف کلی تضمین یک برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز ایران و رفع تحریم‌ها را تضمین کند، بهترین گزینه موجود برای جامعه بین‌المللی است.

  آخرین نشست شورای امنیت سازمان ملل در سال ۲۰۲۵ میلادی با وجود مخالفت روسیه، چین و ایران و به درخواست برخی اعضای غربی این شورا درباره قطعنامه ۲۲۳۱ برگزار و بیستمین گزارش «آنتونیو گوترش» دبیرکل سازمان ملل درباره اجرای این قطعنامه در خصوص برجام بررسی شد.

این نشست که صبح سه شنبه به وقت محلی (دوم دی ماه ۱۴۰۴ برابر با ۲۳ دسامبر ۲۰۲۵) برگزار شد، بار دیگر صحنه بروز اختلاف دیدگاه میان طرفین یعنی از سویی روسیه و چین و حامیان آن و از سوی دیگر، برخی اعضای غربی شورای امنیت بر سر پایان یافتن قطعنامه ۲۲۳۱ شد و پیش بینی می‌شود فاقد خروجی مشخصی باشد.

قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت درباره برجام ۱۸ اکتبر ۲۰۲۵ (۲۵ مهرماه ۱۴۰۴) به پایان رسید و در حالی‌که ایران، روسیه و چین پایان رسمی این قطعنامه را به‌ معنای خروج پرونده هسته‌ای ایران از دستور کار شورای امنیت می‌دانند، اما سه کشور اروپایی و آمریکا با تکیه بر تفسیر خود از مفاد برجام، مدعی احیای تحریم‌های سازمان ملل پس از رای شورای امنیت برای فعال سازی مکانیسم پس‌گشت هستند.

معاون دبیرکل سازمان ملل در سخنانی در این نشست گفت: همان‌گونه که دبیرکل در گزارشی که پیش روی شماست، اشاره کرده است، باوجود تشدید تلاش‌های دیپلماتیک در طول نیمه دوم سال ۲۰۲۵، هیچ توافقی درباره مسیر پیش رو در خصوص برنامه هسته‌ای ایران حاصل نشده است. فرانسه، آلمان و انگلیس در ۲۸ اوت ۲۰۲۵، شورای امنیت را از قصد خود برای فعال‌سازی سازوکار بازگشت خودکار تحریم‌ها یا مکانیسم اسنپ بک مندرج در قطعنامه ۲۲۳۱ (۲۰۱۵) مطلع کردند.

وی افزود: این کشورها دلیل تصمیم خود را به آنچه «عدم اجرای قابل توجه» تعهدات جمهوری اسلامی ایران بر اساس برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) توصیف کردند، نسبت دادند. مطابق با روند بازگشت خودکار تحریم‌ها، از آنجا که شورای امنیت ظرف ۳۰ روز از تاریخ نامه تروئیکای اروپایی قطعنامه‌ای برای تمدید توقف اقدامات تصویب نکرد، تحریم‌های پیشین علیه جمهوری اسلامی ایران در ۲۷ سپتامبر ۲۰۲۵ بار دیگر اعمال شد.

دی کارلو افزود: این امر مستلزم راه‌اندازی مجدد کمیته تحریم‌های ۱۷۳۷ و فهرست تحریم‌های مربوطه بود. چندین دولت عضو مربوطه، اعتبار و آثار روند بازگشت خودکار تحریم‌ها را رد کردند. به طور مشخص، برخی اعضا اظهار داشتند که این روند «از نظر رویه‌ای و حقوقی ایراد» دارد. دولت‌های عضو همچنین دیدگاه‌های متفاوتی را درباره وضعیت قطعنامه پس از ۲۷ سپتامبر ابراز کردند.

معاون دبیرکل سازمان ملل اضافه کرد: آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA) در آخرین گزارش خود به تاریخ ۱۲ نوامبر ۲۰۲۵ اعلام کرد که جمهوری اسلامی ایران از ۲۳ فوریه ۲۰۲۱ اجرای تعهدات هسته‌ای خود بر اساس برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) را متوقف کرده است. با این وجود، آژانس همچنان قادر بوده است برخی از این تعهدات را از طریق فعالیت‌هایی که مطابق با موافقت‌نامه پادمان‌های ان پی تی ایران اجرا می‌شود، راستی‌آزمایی و نظارت کند.

وی اضافه کرد: به طور مشخص، آژانس تایید کرده است که ایران در این دوره از حدود تعیین‌شده برای برنامه هسته‌ای خود، همان‌گونه که در برجام تصریح شده است، فراتر رفته است. آژانس در ۱۸ اکتبر ۲۰۲۵ گزارش داد که هیچ اطلاعاتی درباره وضعیت ذخایر اورانیوم غنی‌شده در ایران در اختیار ندارد. آژانس نتیجه‌گیری کرد که یک چارچوب مورد توافق مشترک با حمایت کشورهای مربوط برای اطمینان از صرفا صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران ضروری است.

دی کارلو تصریح کرد: آژانس همچنین بر آمادگی مدیرکل خود برای تعامل با ایران در اولین فرصت ممکن به منظور همکاری سازنده در این راستا تاکید کرد.

وی ادامه داد: در ارتباط با اقدامات محدودکننده باقی‌مانده مندرج در پیوست ب قطعنامه ۲۲۳۱ (۲۰۱۵)، یعنی آن دسته از اقداماتی که به فعالیت‌ها و انتقال‌های هسته‌ای مربوط می‌شود، دبیرخانه در طول این دوره ارائه گزارش‌ هیچ ادعایی مبنی بر نقض این مفاد دریافت نکرد. علاوه بر این، در طول دوره ارائه گزارش‌ هیچ پیشنهاد جدیدی از طریق کانال تدارکات ارائه نشده است. با این حال، شورای امنیت شش اعلامیه در خصوص اقدامات محدودکننده مرتبط با حوزه هسته‌ای برای برخی فعالیت‌های منطبق با برجام دریافت کرد.

معاون دبیرکل سازمان ملل گفت: باوجود اختلافات قابل توجه میان طرف‌های مربوط درباره مسیر پیش رو در خصوص قطعنامه ۲۲۳۱ (۲۰۱۵) و برجام، همه آنها همچنان بر اهمیت یک راه‌حل دیپلماتیک تأکید کرده و آمادگی کلی خود را برای تعامل با یکدیگر در این راستا ابراز داشته‌اند.

وی تاکید کرد: در واقع، همان‌گونه که دبیرکل بیان کرده است، یک راه حل مذاکره‌شده که اهداف کلی تضمین صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران و فراهم کردن رفع تحریم‌ها را تضمین کند، بهترین گزینه برای جامعه بین‌المللی است. دبیرخانه در پیگیری این اهداف، همچنان در اختیار کامل طرف‌ها است.

با وجود مخالفت روسیه و چین؛/شورای امنیت فردا نشستی درباره ایران و قطعنامه 2231 تشکیل می‌دهد

شورای امنیت سازمان ملل با وجود مخالفت روسیه و چین، به درخواست تعدادی از اعضای غربی این شورا، فردا نشستی در مورد قطعنامه 2231 برگزار می‌کند؛ این در حالی است که پیشتر مسکو و پکن به همراه ایران با برگزاری این نشست و نیز گزارش دبیرکل مخالفت کرده بودند.

قرار است این نشست شورای امنیت، صبح سه‌شنبه به وقت محلی (نیویورک) برگزار شود و پیش بینی می‌شود شورای امنیت بار دیگر صحنه بروز اختلاف دیدگاه میان طرفین یعنی از سویی روسیه و چین و حامیان آن و از سوی دیگر، برخی اعضای غربی شورای امنیت باشد.

پیش بینی می شود نشست فردای شورای امنیت سازمان ملل همچنین فاقد خروجی مشخصی باشد.

قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت درباره برجام ۱۸ اکتبر ۲۰۲۵ (۲۵ مهرماه ۱۴۰۴) به پایان رسید و در حالی‌که ایران، روسیه و چین پایان رسمی این قطعنامه را به‌ معنای خروج پرونده هسته‌ای ایران از دستور کار شورای امنیت می‌دانند، اما سه کشور اروپایی و آمریکا با تکیه بر تفسیر خود از مفاد برجام، مدعی احیای تحریم‌های سازمان ملل پس از رای شورای امنیت برای فعال سازی اسنپ بک هستند.