نورنیوز-گروه اجتماعی : برای بسیاری از ما، صدای کشیدهشدن ناخن روی تخته سیاه ناخوشایند است؛ اما برای مبتلایان به میسوفونیا (صدابیزاری)، حتی صداهای معمولی مانند جویدن، نفسکشیدن یا ملچملوچکردن میتوانند واکنشی به همان اندازه استرسزا و طاقتفرسا ایجاد کنند. مطالعه جدید پژوهشگران دانشگاه آمستردام نشان میدهد این اختلال ممکن است ریشههای ژنتیکی مشترکی با اختلالاتی چون اضطراب، افسردگی و اختلال استرس پس از سانحه (پیتیاِسدی) داشته باشد.
همپوشانی ژنتیکی با اختلالات روانشناختی
پژوهشگران با تحلیل دادههای ژنتیکی هزاران نفر دریافتند که افراد مبتلا به میسوفونیا، به طور چشمگیری حامل ژنهای مرتبط با اختلالات روانی هستند.
دِرک اسمیت (Dirk Smit)، روانپزشک سرپرست این مطالعه، توضیح میدهد: همپوشانی ژنتیکی با اختلال استرس پس از سانحه نیز مشاهده شد که نشان میدهد ژنهای مستعدکننده این اختلال، خطر ابتلا به میسوفونیا را هم افزایش میدهند؛ این امر احتمالاً از یک سازوکار مشترک مغز و اعصاب حکایت دارد.
این یافتهها امیدوارکننده است، زیرا نشان میدهد روشهای درمانی مؤثر برای اختلال استرس پس از سانحه ممکن است برای میسوفونیا نیز کاربرد داشته باشند.
تمایز از حساسیتهای صوتی در اوتیسم
نکته جالب اینکه این مطالعه هیچ ارتباط ژنتیکی معناداری بین میسوفونیا و اختلال طیف اوتیسم (ASD) نیافت. افراد مبتلا به اختلال طیف اوتیسم اغلب به صداها حساس هستند، اما این یافتهها نشان میدهد این دو اختلال از نظر ژنتیکی نسبتاً مستقل از یکدیگرند.
وسعت و تأثیر اختلال: از ناراحتی تا احساس درماندگی
واکنش افراد مبتلا به میسوفونیا به صداهای محرک میتواند از تحریکپذیری خفیف تا خشم شدید و پریشانی ناتوانکننده متغیر باشد. بسیاری از بیماران، احساس گناه ناشی از واکنشهای خشمگینانه خود را گزارش میکنند.
براساس مطالعهای در سال ۲۰۲۳ میلادی، حدود ۱۸.۴ درصد از جمعیت بریتانیا علائم میسوفونیا را تجربه میکنند. این افراد نه تنها به صداهای آزاردهنده عمومی حساسترند، بلکه از صداهای روزمره مانند نفسکشیدن یا قورتدادن نیز دچار پریشانی میشوند و اغلب احساس بهدامافتادن یا ناتوانی در فرار از محیط صوتی را توصیف میکنند.
چشمانداز آینده: تشخیص دقیقتر و درمان هدفمند
این مطالعات محدودیتهایی دارند (مانند تکیه بر خوداظهاری و تمرکز بر جمعیت اروپایی)، اما گام مهمی در جهت درک علتهای جسمانی میسوفونیا برداشتهاند. این یافتهها میتواند به توسعه ابزارهای تشخیصی بهتر و درمانهای هدفمندتر کمک کند.
گروه پژوهشی هلندی نتیجه میگیرد: میسوفونیا از نظر ژنتیکی بیشترین همپوشانی را با اختلالات روانی و صفات و ویژگیهای شخصیتی مرتبط با اضطراب و اختلال استرس پس از سانحه دارد.
این پژوهش در نشریه مرزهای علوم اعصاب/ Frontiers in Neuroscience منتشر شده است.
ایسنا