نورنیوز-گروه اجتماعی: پژوهشی جدید نشان داد یخ های حفاری شده در قطب جنوب، قدیمی‌ترین نمونه‌های یخ و هوای یخچالی یافت‌شده توسط بشر را که به‌طور مستقیم تاریخ‌گذاری شده‌اند، در خود دارند.
به گزارش ساینس آلرت، گروهی از پژوهشگران به سرپرستی سارا شکلتون از انستیتو اقیانوس‌شناسی وودزهول موفق شده‌اند از عمق چندصد متری یخچال طبیعی در منطقه‌ی آلن هیلز، نمونه‌هایی استخراج کنند که حدود شش میلیون سال قدمت دارند.
شکلتون در این باره می‌گوید: «هسته‌های یخی مانند ماشین زمان هستند؛ آنها به ما امکان می‌دهند چهره‌ی زمین را در گذشته‌های بسیار دور مشاهده کنیم. یافته‌های ما از آلن هیلز، ما را به دورانی بسیار کهن‌تر از آنچه تاکنون تصور می‌کردیم، برده است.»
از آنجا که سیاره‌ی زمین از نظر زمین‌شناختی فعال است، یافتن شواهدی از آب‌وهوای باستانی همواره دشوار بوده است. اما قطب جنوب از این قاعده مستثناست؛ در آنجا انباشت پیوسته‌ی یخ و برف، مواد را در خود به دام می‌اندازد و منجمد می‌کند و به این ترتیب، کپسولی از تاریخ آب‌وهوای زمین را شکل می‌دهد.
پژوهشگران با بررسی هسته‌های عمودی استخراج‌شده از یخ‌های چندصد متری، توانستند تصویر دقیقی از شرایط محیطی باستانی قطب جنوب بازسازی کنند.
در منطقه‌ی آلن هیلز، تراکم یخ آبی ارزشمند و منحصربه‌فردی وجود دارد. این یخ‌ها در گذر زمان فشرده شده‌اند و به‌دلیل فشردگی حباب‌های هوا و رشد کریستال‌های یخ، طول موج‌های سرخ‌تر نور را جذب می‌کنند؛ به همین دلیل، هاله‌ای آبی‌رنگ و خاص در این منطقه دیده می‌شود. از آنجا که در آلن هیلز به‌دلیل فرسایش و فرآیندهای تصعید، برف جدید روی هم انباشته نمی‌شود، یخ‌های بسیار قدیمی در نزدیکی سطح زمین قرار گرفته‌اند.
شکلتون توضیح می‌دهد که این پدیده حاصل ترکیبی از بادهای شدید، سرمای فراوان و توپوگرافی خاص منطقه است. بادها برف تازه را پراکنده می‌کنند و هوای سرد حرکت یخ را کند کرده و تقریباً متوقف می‌سازد. این شرایط، آلن هیلز را به یکی از بهترین نقاط جهان برای یافتن یخ‌های باستانی در عمق کم تبدیل کرده است.
اگرچه در این نمونه‌ها حباب‌های بزرگ هوای فسیل‌شده وجود ندارد، اما جیب‌های میکروسکوپی هوایی در ساختار کریستالی یخ باقی مانده‌اند که اطلاعات ارزشمندی از ترکیب جو زمین در گذشته فراهم می‌کنند.
در قالب پروژه‌ی COLDEX وابسته به بنیاد ملی علوم آمریکا، سه هسته‌ی یخی در عمق‌های ۱۵۰، ۱۵۹ و ۲۰۶ متری حفاری شد. هدف از این کار، دستیابی به یخ‌هایی به‌قدمت دوران پلیوسن (Pliocene) بود؛ دوره‌ای که حدود ۲.۶ میلیون سال پیش پایان یافت.
نتایج آزمایش تاریخ‌نگاری ایزوتوپ آرگون نشان داد عمیق‌ترین هسته‌ی استخراج‌شده حدود شش میلیون سال قدمت دارد و به پایان دوران میوسن (Miocene)، یعنی نزدیک به ۵.۳ میلیون سال پیش، تعلق دارد. سایر نمونه‌ها جوان‌تر بودند و داده‌هایی از بازه‌های پایانی میوسن تا بیشتر دوران پلیوسن را دربر داشتند.
در گام بعد، تیم تحقیقاتی با تحلیل ایزوتوپ اکسیژن توانست دمای تقریبی زمین را در هر مقطع زمانی برآورد کند. یافته‌ها نشان دادند که شش میلیون سال پیش، دمای قطب جنوب حدود ۱۲ درجه سانتی‌گراد گرم‌تر از امروز بوده است و روند سرد شدن تا رسیدن به دمای کنونی، بسیار آهسته و تدریجی اتفاق افتاده است.
مهر