نورنیوز-گروه اجتماعی: متخصص قلب و عروق با اشاره به افزایش چشمگیر موارد بستری بیماران قلبی در نیمه دوم سال، نسبت به اثرات نامطلوب سرما بر سلامت قلب هشدار داد.
محمدمهدی منجم، متخصص قلب و عروق و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی همدان با اشاره به افزایش چشمگیر موارد بستری بیماران قلبی در نیمه دوم سال، نسبت به اثرات نامطلوب سرما بر سلامت قلب هشدار داد.
وی اظهار کرد: سردی هوا تنها یک ناراحتی فصلی نیست، بلکه فاکتوری جدی و تأثیرگذار در عملکرد سیستم قلبی-عروقی به شمار می‌رود. وقتی بدن در معرض هوای سرد قرار می‌گیرد، برای حفظ دمای مرکزی، واکنش‌های دفاعی مختلفی را فعال می‌کند. یکی از این واکنش‌ها تنگ شدن عروق محیطی برای جلوگیری از اتلاف حرارت از سطح پوست است. این انقباض ناگهانی باعث افزایش فشار خون شده و قلب را مجبور می‌کند با نیروی بیشتری پمپاژ کند.
عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی همدان توضیح داد: برای افراد سالم ممکن است این تغییر فیزیولوژیک بدون پیامد خاصی باشد، اما در افرادی که عروق کرونر آن‌ها حتی به میزان ۵۰ یا ۶۰ درصد تنگ شده است، این افزایش فشار می‌تواند جرقه‌ای برای بروز سکته قلبی باشد. بنابراین، کاهش دما به‌ویژه در فصول پاییز و زمستان، تهدیدی جدی برای بیماران قلبی و افرادی است که از بیماری خود بی‌اطلاع هستند.
سرما؛ کاتالیزوری برای تشدید عوامل خطر
رئیس مرکز آموزشی درمانی قلب و عروق فرشچیان در ادامه سخنان خود، سرما را به‌عنوان «کاتالیزور» یا تسریع‌کننده مشکلات قلبی معرفی کرد و گفت: خطر واقعی زمانی چند برابر می‌شود که سرما با عوامل دیگری مانند استرس‌های پایان سال، تغییر عادات غذایی و مصرف بیشتر غذاهای پرنمک و پرچرب، کاهش فعالیت بدنی و شیوع بیماری‌های ویروسی همچون آنفلوآنزا همراه شود.
وی افزود: ترکیب این عوامل می‌تواند یک «طوفان تمام‌عیار» برای بیماران قلبی ایجاد کند. در چنین شرایطی، حتی یک فعالیت ساده مانند پیاده‌روی در هوای سرد بدون آمادگی و پوشش مناسب ممکن است به افزایش ناگهانی فشار خون، درد قفسه سینه یا حتی سکته قلبی منجر شود.
افراد در معرض خطر؛ بمب‌های ساعتی خاموش
این متخصص قلب و عروق با اشاره به مراقبت بیشتر در گروه‌های پرخطر تبیین کرد: بیماران قلبی با سابقه بستری یا تشخیص قطعی، در خط مقدم خطر قرار دارند، اما نگرانی اصلی درباره افرادی است که هنوز بیماری آنان تشخیص داده نشده است. کسانی که در میانسالی به سر می‌برند، فشار خون بالا دارند، چربی خون خود را کنترل نمی‌کنند، سیگار می‌کشند یا سبک زندگی کم‌تحرکی دارند، در معرض خطر جدی قرار دارند.
وی خاطرنشان کرد: این افراد بمب‌های ساعتی خاموش هستند که سرمای هوا می‌تواند ماشه آن را بچکاند. از این‌رو، توصیه می‌شود حتی در صورت نداشتن علائم ظاهری، انجام چکاپ‌های دوره‌ای به‌ویژه در فصول سرد سال در اولویت قرار گیرد تا از بروز حوادث ناگهانی قلبی پیشگیری شود.
توصیه‌های پیشگیرانه برای فصل سرما
منجم در بخش دیگری از سخنان خود با تأکید بر اینکه «پیشگیری، کلید اصلی سلامت قلب» است، افزود: رعایت چند نکته ساده می‌تواند خطر بروز مشکلات قلبی را به‌طور قابل‌توجهی کاهش دهد. نخست، انتخاب پوشش مناسب اهمیت زیادی دارد. استفاده از شال گردن برای پوشاندن گردن و صورت اقدامی حیاتی است، زیرا از ورود هوای سرد به ریه‌ها و تحریک عصب واگ که ممکن است باعث کاهش ضربان قلب شود جلوگیری می‌کند.
وی ادامه داد: دومین اقدام، گرم کردن بدن پیش از خروج از منزل است. چند دقیقه نرمش سبک در خانه به قلب کمک می‌کند تا خود را برای مواجهه با استرس ناشی از سرما آماده کند. همچنین توصیه می‌شود بیماران قلبی در روزهای بسیار سرد از انجام فعالیت‌های سنگین در فضای باز خودداری کنند و مصرف مایعات گرم و غذای سبک را در برنامه روزانه خود بگنجانند.
عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی همدان در پایان یادآور شد: مراقبت از قلب در فصل سرما یک ضرورت حیاتی است و شهروندان باید بدانند که بی‌توجهی به هشدارهای ساده می‌تواند پیامدهای جبران‌ناپذیری داشته باشد. هوای سرد به ظاهر آرام است، اما برای قلب‌های خسته، می‌تواند آغاز یک بحران باشد.