نورنیوز-گروه بین الملل:بانک مرکزی فلسطین اعلام کرد ۹۵ درصد بانکهای غزه در جنگ تخریب شدهاند و بازسازی تدریجی آنها برای نجات اقتصاد محلی شروع شده است.
پس از دو سال نابودی کامل اقتصاد در نتیجه جنگی که زندگی را در غزه به ویرانه تبدیل کرد، بانکهای این منطقه بهتدریج فعالیت خود را از سر میگیرند. این گام مهم، امید تازهای برای مردم گرفتار بحران نقدینگی و بازار سیاه است که زندگیشان را بهشدت دشوار کرده بود.در این جنگ ویرانگر، بخش بزرگی از ساختار مالی غزه که برای سالها شاهرگ حیاتی اقتصاد منطقه بود، بهخاطر بمباران، تخریب و غارت به تلی از خرابه تبدیل شد. تنها تعداد محدودی از شعب بانکها باقی ماند که بسیاری نیاز به بازسازی و تعمیر دارند.بانک مرکزی فلسطین (سلطه النقد) اعلام کرده است که از دیروز پنجشنبه، بانکهای فعال در غزه اجازه یافتهاند خدمات مالی و بانکی خود را بهصورت مرحلهای و بر اساس آمادگی فنی و عملیاتی به مردم ارائه کنند. در مرحله اول، تنها تعدادی محدود از شعب فعال خواهند شد و به تدریج سایر شعب پس از بازسازی و آمادهسازی به چرخه باز خواهند گشت.بانکها و موسسات مالی غزه در اولین روز حمله در هفتم اکتبر ۲۰۲۳ تعطیل شدند و حتی در زمان آتشبسها نیز بهدلیل نبود امنیت و شرایط سخت میدانی، بازنگشتند. در غزه ۱۱ بانک محلی و خارجی فعال بودند که دو بانک غیررسمی هم زیر نظر دولت حماس فعالیت میکردند.
بحران بازار سیاه و سقوط اعتماد
در طول جنگ، بانک مرکزی فلسطین نتوانست نقش نظارتی و کنترلی خود را بهدرستی ایفا کند. این خلا باعث شد بازار سیاه بر جریان پول مسلط شود و با کارمزدهای بیش از ۵۲ درصد برای برداشت و انتقال پول، بسیاری از مردم و تاجران ضررهای هنگفتی متحمل شوند و مجبور شوند با شرایط ناعادلانهای کنار بیایند.در هفتههای اخیر، بحران نقدینگی بار دیگر شدت گرفته است. چرا که پولهای قدیمی و آسیبدیده توسط برخی تجار جمعآوری و به اسرائیل صادر میشود و در ازای آن پول الکترونیکی به داخل منتقل میشود. این موضوع باعث کاهش پول نقد در بازار شده و مشکل نقدینگی را وخیمتر کرده است.
نیاز به ۴۲ میلیون دلار برای احیای کامل
بر اساس گزارش مشترک بانک جهانی، سازمان ملل و اتحادیه اروپا، حملههای اسرائیل به غزه باعث فروپاشی تقریباً کامل بخش مالی و بانکی شده است؛ تخریب شعب بانکها، دفاتر اداری، دستگاههای خودپرداز و مراکز داده از جمله خسارات این جنگ است.براساس این گزارش، بازسازی این بخش حیاتی اقتصاد غزه نیازمند حدود ۴۲ میلیون دلار طی پنج سال آینده است که صرف بازسازی زیرساختها، توسعه سیستمهای پرداخت دیجیتال، رفع کمبود نقدینگی و تضمین جریان انتقال پول خواهد شد.
فاجعه مالی در غزه؛ ۹۵ درصد بانکها از کار افتادند
یک منبع آگاه در بانک مرکزی فلسطین میگوید: «خسارات وارده به بانکهای غزه فراتر از انتظار است.» کارشناسان تخمین میزنند که ۹۵ درصد از زیرساختهای بانکی یا کاملاً نابود شدهاند یا به شدت آسیب دیدهاند.بازسازی مالی غزه نیازمند اعتماد و نقدینگی استکارشناس اقتصادی عماد لبد میگوید: «بازسازی کامل زیرساختهای بانکی حدود ۱۴ میلیون دلار هزینه دارد، اما ضررهای ناشی از تعطیلی بانکها و توقف فعالیتهای مالی بیش از ۳۰۰ میلیون دلار برآورد میشود.» او تاکید دارد که بدون بازگرداندن اعتماد مردم و تأمین نقدینگی، احیای کامل بانکها امکانپذیر نخواهد بود.بازگشت بانکهای غزه به فعالیتهای عادی، شرط لازم برای احیای اقتصاد منطقه و بازگرداندن جریان سرمایه است. بدون وجود یک سیستم مالی سالم و پایدار، مشکلات نقدینگی و بیثباتی بازار ادامه خواهد داشت و مردم غزه همچنان با دشواریهای بزرگی روبهرو خواهند بود.