نورنیوز ـ گروه بینالملل: جمیله کدیور در یادداشتی نوشت: «از زمان سقوط بشار اسد در ۱۸ آذر ۱۴۰۳ / ۸ دسامبر ۲۰۲۴، ابومحمد جولانی که بعد از به قدرت رسیدن، «احمد الشرع» شد و با ظاهر جدید و سیاستهای تازهای که در پیش گرفت، سعی کرد از گذشتهٔ خود فاصلهٔ جدی بگیرد، اقدامات قابلتوجه زیادی در تحکیم رابطه با اسرائیل و آمریکا انجام داد که در نوع خود بینظیر است. از سکوت و بیموضعی در مقابل تهدیدها و تحمل عملیات نظامی و حملات مکرر اسرائیل به تجهیزات نظامی بهجا مانده از دوران حکومت اسد و نابودی پایگاهها و تسلیحات و بخشهای تحقیقاتی و نظامی کشور توسط اسرائیل در مناطق مختلف سوریه تا اعلام ایران و حزبالله و گروههای وابسته به مقاومت فلسطین بهعنوان تهدید اصلی و بستن مسیرهای مواصلاتی به حزبالله. از پذیرش وضع موجود و عدم طرح ادعا نسبت به بلندیهای جولان و عدم واکنش نسبت به عبور اسرائیل از خطوط آتشبس تا هماهنگی مانورهای فرماندهان نظامی تحت امرش در جنوب سوریه با افسران ارتش اسرائیل یا ملاقات جولانی با مقامات اسرائیلی در امارات متحدهٔ عربی و جمهوری آذربایجان و مذاکرات محرمانه برای عادیسازی روابط با رژیم صهیونیستی و دراز کردن دست صلح به سمت نتانیاهو در قالب پیشنویس یک توافق عدمتخاصم، که قرار بود ادعاهای سوریه دربارهٔ بلندیهای جولان کنار گذاشته و مسیر عادیسازی روابط میان دو کشور هموار شود. از اعلام پشیمانی در رابطه با گذشتهاش در همکاری با گروههای سلفی-تکفیری همچون داعش و القاعده تا اتخاذ مواضعی دموکراتمآبانه در حمایت از آزادی فعالیت دینی اقلیتهای مذهبی سوریه...
مقامات اسرائیلی اعم از نتانیاهو و وزرایش هم بارها اذعان کردهاند که این آنها بودند که رژیم اسد را سرنگون کردهاند. به عبارت روشنتر، عامل به قدرت رسیدن جولانی، مطابق گفتهٔ مقامات رژیم، اسرائیل بوده است.
حال با توجه به مواضع پیشگفتهٔ جولانی در قبال اسرائیل و سیاستهایی که از بدو روی کار آمدن در پیش گرفته و اذعان اسرائیل به سرنگونی اسد، چرا رژیم صهیونیستی در حالیکه هیچ تهدیدی از سوی رژیم جدید حاکم بر سوریه علیه اسرائیل وجود نداشت و سوریهٔ جولانی نسبت به اسرائیل در موضع تسلیم و تمکین کامل بود، به نهادهای حاکمیتی در دمشق حمله کرد و با بمباران کاخ ریاستجمهوری، وزارت دفاع و ستاد کل ارتش، در عمل دولتی را هدف گرفت که دست صلح به سویش دراز کرده بود؟
تردیدی نیست که رژیم صهیونیستی با اعمال سیاستهای توسعهطلبانه، بهدنبال تشکیل «اسرائیل بزرگ» در قالب طرح «خاورمیانهٔ جدید» مورد نظر خود با توجه به شکافها و اختلافات موجود در منطقه است. رژیم با مصونیت آهنین و تضمینشدهای که دارد و با توجه به اینکه در غزه تا این زمان به اهداف اعلامشدهٔ خود نرسیده، جبهههای دیگر را فعال کرده است، نقشههای جدیدی برای کشورهای مختلف منطقه، از سوریه و لبنان گرفته تا اردن و عراق و ترکیه و ایران و سایر کشورها در نظر دارد که هدف اصلی آن تضعیف دولتهای مرکزی منطقه، بیثبات کردن آنها، کوچکسازی و تجزیه و فروپاشی این کشورها و ایجاد دولتهای کوچک طایفهای برای اقلیتهای ساکن این کشورهاست؛ مثلاً با فروپاشی سوریه، تشکیل دولتهای دروزی، کردی و علوی را در نظر دارد. یا در لبنان، به موازات تلاش برای خلع سلاح حزبالله و فشار بر دولت این کشور برای اجرای نقشههای آمریکا و فرانسه، اسرائیل تمایلی به اجرای بخش مربوط به خود در توافق آتشبس را ندارد و با وجود داشتن منطقهای به عمق ۲۰ کیلومتر در جنوب لبنان بهعنوان منطقهٔ حائل، با حملات مکرر و ترورهای هر از چندگاه بعد از آتشبس با لبنان، در صدد تضعیف بیشتر حزبالله است.
پس از آنکه در تاریخ ۲۰ تیر ۱۴۰۴ / ۱۱ ژوییه ۲۰۲۵ یک تاجر دروزی ربوده شد و این حادثه به درگیریهایی میان نیروهای محلی، گروههای سلفی و قبایل بدوی و شبهنظامیان دروزی در استان سویدا منجر شد، الشرع با اعزام نیروهای دولتی به منطقه، این حادثه را فرصتی برای تثبیت کنترل دولت بر جنوبغربی سوریه قرار داد. صدها نفر از طرفین در جریان این خشونتها کشته شدند. در برخی موارد، مهاجمان سبیلهای سنتی مردان دروزی را تراشیدند و تصاویر تحقیرآمیزی از آنها بهسرعت در رسانهها منتشر شد.
پس از وقوع درگیریهای فرقهای شدید در استان سویدا، جنگندههای اسرائیلی در روز چهارشنبه ۲۵ تیر / ۱۶ ژوییه پایتخت سوریه را هدف قرار دادند ـ اقدامی بیسابقه که کاخ ریاستجمهوری، وزارت دفاع و ستاد ارتش را نشانه گرفت. اسرائیل ادعا کرد هدف از این حمله، دفاع از اقلیت دروزی و پایان دادن به یورش نیروهای دولتی سوریه به مناطق دروزینشین و همچنین اعمال منطقهٔ غیرنظامی اعلامشده اطراف سویدا بود که اسرائیل پس از سرنگونی رژیم بشار اسد در دسامبر، بهطور یکجانبه بهعنوان منطقهٔ حائل معرفی کرد.
در پی حملات اسرائیل، الشرع در سخنرانی خود برای نخستین مرتبه موضعی شدید نسبت به رژیم صهیونیستی گرفت و گفت: «اسرائیل بهدنبال هرجومرج در سوریه است تا آن را بیثبات کند و بین مردمش اختلاف بیندازد. ما فرزندان این سرزمین هستیم و بیشترین توانایی را برای غلبه بر تحرکات تجزیهطلبانه داریم و عزم ما بسیار قویتر از آن است که با اختلافات ساختگی متزلزل شود.»
بهرغم این سخنان، در عمل دولتمردان سوریه در پاسخ به حملات رژیم صهیونیستی به کاخ ریاستجمهوری، وزارت دفاع و ستاد ارتش، مطابق با خواست اسرائیل، به نیروهای نظامی و امنیتی دستور دادند تا فوراً از السویدا عقبنشینی کنند و با این اقدام اذعان به تسلیم در برابر حاکمیت اسرائیل بر این منطقه کردند.
نتانیاهو هم اعلام کرد: «ما سیاست آشکاری برای خلع سلاح از جنوب دمشق و ارتفاعات جولان تا منطقهٔ جبلالدروز در سویدا تدوین کردیم.
اسرائیل اجازهٔ اعزام و حرکت نظامیان حکومت سوریه به جنوب دمشق و آسیب رساندن به دروزیها در سویدا را نخواهد داد. ما بلندیهای جولان و سویدا را بهعنوان منطقهٔ غیرنظامی تعیین کردهایم و رژیم دمشق دو خط قرمز را نقض کرده است: منطقهٔ غیرنظامی و هدف قرار دادن دروزیها. ما اجازه نخواهیم داد نیروهای ارتش سوریه در جنوب دمشق حضور پیدا کنند یا به دروزیها حمله کنند.»
رژیم صهیونیستی که همواره درصدد تثبیت اشغال بلندیهای جولان بوده، با سقوط اسد و روی کار آمدن جولانی توانست از جبلالشیخ عبور کند و کنترل بلندترین نقطهٔ استراتژیک در جنوب سوریه را در اختیار گیرد و با نصب دستگاههای پیشرفته، همهٔ تحرکات را تا عمق دمشق و جنوب سوریه رصد کند.
نتانیاهو با حملهٔ نظامی روز چهارشنبه، نهفقط در صدد بود امنیت اسرائیل را تقویت کند، بلکه به فکر بهبود موقعیت سیاسی خود در داخل نیز بود. همچنین رژیم صهیونیستی با حمله به جنوب سوریه با بهانهٔ حمایت از دروزیها، اهداف اشغالگری خود را دنبال کرد و بهدنبال توسعهٔ اشغالگری خود در این کشور از جولان تا سویدا و مناطق دیگر است. استراتژی اسرائیل که بر حملات پیشدستانهٔ نظامی برای حذف تهدیدها پیش از شکلگیری آنها مبتنی است، با حمله به سوریه در صدد سیطرهٔ عملی بر امور امنیتی در جنوب سوریه پس از خلع سلاح آن برآمده است.
جالب توجه اینکه نظر به سیاست دولت اسرائیل نسبت به دروزیهای سوریه، آنها همچنان با تبعیض از سوی جامعهٔ یهودی اسرائیل مواجه هستند. در ۱۹ ژوییه ۲۰۱۸، کنست با اکثریت آرا قانون اساسی ملت-دولت را تصویب کرد که نژادپرستی و برتری یهودیان را دامن میزند و اسرائیل را کشور و خانهٔ ملی قوم یهود معرفی میکند. اگرچه دروزیها با خدمت در ارتش سعی در فرار از تبعیض داشتند، اما پس از ترک خدمت سربازی، توسط جامعهٔ یهودی مورد تبعیض قرار گرفته و اکثر آنها در یافتن شغل با مشکل مواجهاند. دروزیهایی که مایل به زندگی در مناطق یهودی هستند، ملزم به پرداخت اجارهبهای بالاتر از حد متوسط هستند. اسرائیل درست مانند آنچه در زمان اشغال بلندیهای جولان انجام داد، اکنون هم در تلاش است تا در مناطقی از سوریه که جمعیت دروزی بالایی دارد، مداخله کند. از یک سو، در حال تحریک جمعیت دروزی در این منطقه علیه دولت جدید سوریه است، از سوی دیگر، با ارائهٔ فرصتهای خاص به آنها، تلاش میکند تا حمایت آنها را جلب کند.
اسرائیل با هدف قرار دادن ساختمان ستاد کل ارتش در دمشق، پیامی سیاسی هم به دولت جدید فرستاد. این حملات به بهانهٔ دفاع از دروزیها، بخشی از راهبرد بزرگتر اسرائیل برای ایجاد نفوذ نظامی و سیاسی قابلتوجه در سوریه، ضعیف کردن دولت مرکزی و ایجاد منطقهٔ غیرنظامی در مرزهای جنوبی است. در وقایع اخیر سویدا، اسرائیل از دروزیها در سوریه برای اهداف استراتژیک خود استفاده کرد. اسرائیل که ثبات در سوریه را تهدیدی برای منافع خود میداند، به مسألهٔ دروزیها دامن میزند تا منطقه را بیثبات و آن را برای اشغال خود آماده کند. دولت نتانیاهو این موقعیت را فرصتی دید تا دولت سوریه را بیشازپیش تضعیف و از دولت ضعیف موجود امتیازات بیشتر کسب کند.»