نورنیوز-گروه سیاسی: برخلاف منازعات محدود میان تهران و تل‌آویو در گذشته، جنگ ۱۲ روزه که از ۲۳ خردادماه با تجاوز رژیم صهیونیستی به جمهوری اسلامی ایران آغاز شد واجد تفاوتهای معنا داری بود که توجه به می تواند در ارزیابی توانمندی و ظرفیت واقعی طرفین جنگ در رویارویی های احتمالی آینده تعیین کننده باشد. در مواجهه اخیر بسیاری از ساختارهای اقتصادی، انرژی، لجستیک، ارتباطات و امنیت سرمایه در رژیم صهیونیستی به صورت مستقیم مورد هدف قرار گرفت و ضرباتی به آنها وارد شد که نه‌تنها بازسازی آنها نیازمند زمان طولانی است، بلکه در کوتاه‌مدت نیز موجب از کار افتادن یا فلج شدن هزاران شغل، تعطیلی زنجیره‌های تولید و بروز بحران اجتماعی و روانی شده است. این پیامدها، اگرچه در ظاهر فنی و اقتصادی‌اند، اما در عمق خود واجد بار سیاسی و امنیتی‌اند که فشار بر دولت نتانیاهو را افزایش داده و بنیان‌های تاب‌آوری داخلی رژیم را تضعیف کرده است.
مجموعه ضربات وارد شده به رژیم در هفت بخش اصلی که اقتصاد اسرائیل را از منظر پیامدهای ساختاری، اجتماعی و سیاسی تحت تاثیر راهبردی قرار داده قابل بررسی می‌باشد؛
۱. فروپاشی زیرساخت پتروشیمی و بحران تأمین انرژی
شرکت پتروشیمی بازان (Bazan) به‌عنوان بزرگ‌ترین مجموعه پالایشگاهی اسرائیل در حیفا، در جریان حملات دقیق موشکی آسیب دید و بخشی از فعالیت‌های آن به‌طور کامل متوقف شد.
اس اند پی گلوبال معتبرترین نشریه بین المللی در زمینه نفت و انرژی(S&P Global Commodity Insights) پس از هدف قرار گرفتن پالایشگاه حیفا در گزارشی تفصیلی نوشت: «اسرائیل با چالش‌های بزرگ در تأمین سوخت مواجه شده است، مگر آن‌که به‌سرعت بتواند خسارات ناشی از حمله موشکی ایران به پالایشگاه حیفا را ترمیم کند؛ پالایشگاهی که اکنون به‌طور کامل از مدار خارج شده و این کشور را برای چند هفته بدون هیچ پالایشگاه فعالی باقی گذاشته است.»
این نشریه معتبر بین المللی تاکید کرد: «علاوه بر ایجاد مشکلات جدی در تأمین انرژی داخلی اکنون اسرائیل با بحران در تأمین سوخت جت روبرو شده است.»
این شرکت نقشی کلیدی در تولید و توزیع سوخت، مشتقات نفتی و محصولات شیمیایی دارد. توقف فعالیت این پالایشگاه، ضمن اختلال در تأمین سوخت داخل، منجر به کاهش صادرات و افزایش قیمت فرآورده‌ها شد. برآوردها نشان می‌دهد بیش از ۳۵۰۰ نفر به‌صورت مستقیم و هزاران نفر دیگر در زنجیره تأمین، از کار بیکار شده‌اند. تداوم این وضعیت نه‌تنها صنعت حمل‌ونقل و تولید را تحت فشار قرار داده، بلکه به افزایش نارضایتی‌های اجتماعی در مناطق شمالی منجر شده است.
۲. حمله به صنایع گاز و انرژی؛ توقف استخراج و صادرات
شرکت چندملیتی شورون (Chevron) به‌عنوان صادرکننده گاز طبیعی از میادین شرق مدیترانه، از مهم‌ترین قربانیان جنگ بود. حملات موشکی به تأسیسات ساحلی و تجهیزات دریایی، عملیات استخراج از میدان‌های «تامار» و «لوتهان» را متوقف کرد. صادرات به مصر، اردن و حتی بخشی از اروپا با وقفه مواجه شد. گزارش‌ها حاکی از آن است که شرکت شورون ناچار به خروج اضطراری کارکنان بین‌المللی خود از منطقه شده و برخی پروژه‌های توسعه‌ای را تا اطلاع ثانوی معلق کرده است. این رخداد، چهره اسرائیل را به‌عنوان صادرکننده قابل‌اعتماد انرژی مخدوش کرده و سرمایه‌گذاران را نسبت به ثبات اقتصادی آن بی‌اعتماد ساخته است. همزمان، بیش از ۴۰۰۰ شغل مرتبط با عملیات میادین گازی در معرض تعلیق قرار گرفته است.
۳. تعطیلی مراکز فناوری و خروج سرمایه از صنایع نوین
صنایع فناوری‌محور اسرائیل، به‌ویژه در حوزه‌های هوش مصنوعی، سایبر، تجهیزات پزشکی و بیوتکنولوژی، همواره در صدر شاخص‌های نوآوری جهانی بوده‌اند. اما جنگ ۱۲ روزه به‌مثابه شوکی به این صنعت وارد شد. بسیاری از سرمایه‌گذاران خارجی از ورود سرمایه جدید خودداری کرده یا حتی فرآیند خروج سرمایه را آغاز کردند. برخی شتاب‌دهنده‌ها، برنامه‌های توسعه‌ای خود را متوقف کرده و ده‌ها استارت‌آپ کوچک، جذب منابع مالی را از دست داده‌اند. کارشناسان معتقدند کاهش اعتماد به ثبات امنیتی اسرائیل می‌تواند مهاجرت نخبگان فناوری را تسریع کند. پیامد مستقیم این ضربه، تعلیق یا نابودی حدود ۷۰۰۰ شغل در شرکت‌های نوآور و دانش‌بنیان و افزایش نرخ بیکاری در قشر تحصیل‌کرده است.
۴. فلج شدن صنعت هواپیمایی؛ سقوط العال و کاهش جابجایی
شرکت هواپیمایی العال، به‌عنوان حامل ملی رژیم صهیونیستی، در جریان جنگ اخیر با بحران جدی مواجه شد. حملات موشکی و تهدیدات پدافندی باعث شد بسیاری از پروازها لغو و برخی مسیرها به‌صورت کامل بسته شوند. از سوی دیگر، شرکت‌های بیمه بین‌المللی هزینه‌های پوشش ریسک را افزایش دادند و ناوگان هوایی اسرائیل با بحران مالی مواجه شد. گزارش‌ها نشان می‌دهد هزاران نیروی شاغل در بخش خدمات هوایی، فنی، خلبانی و پشتیبانی، ناچار به مرخصی اجباری یا قطع همکاری شده‌اند. از دست رفتن درآمدهای شرکت و کاهش ورود گردشگران، فشار سنگینی بر سایر بخش‌های اقتصادی وارد کرده است
۵. ضربه به شبکه‌های ارتباطی؛ بحران در گروه بیزک
گروه بیزک، بزرگ‌ترین اپراتور ارتباطی اسرائیل، هدف حملات سایبری و اختلال فنی قرار گرفت. قطع مقطعی اینترنت، اختلال در مراکز داده و کاهش کیفیت ارتباطات موجب نارضایتی گسترده شهروندان شد. برآوردهای اولیه حاکی از آن است که ارزش سهام این شرکت بیش از ۴۰۰ میلیون دلار کاهش یافته و خسارات وارده به شبکه‌های ارتباطی در برخی شهرها تا هفته‌ها باقی مانده است. این وضعیت، نه‌تنها چهره فناورانه اسرائیل را زیر سؤال برد، بلکه بیش از ۵۰۰۰ شغل در حوزه زیرساخت‌های ارتباطی و پشتیبانی دیجیتال را تهدید کرد. در شرایطی که اقتصاد بر بستر دیجیتال حرکت می‌کند، آسیب به این بخش به‌مثابه ضربه‌ای راهبردی بر پایه‌های رشد اسرائیل تلقی می‌شود.
۶. بحران در صنایع الکترونیک؛ توقف اینتل و شرکای فناور
کارخانه‌های شرکت اینتل در جنوب اسرائیل که در زمره مهم‌ترین قطب‌های تولید پردازنده و تجهیزات نیمه‌هادی در منطقه محسوب می‌شوند، به دلیل خطرات ناشی از حملات موشکی و شرایط اضطراری، فعالیت خود را به‌طور موقت متوقف کردند. تعطیلی این واحدها نه‌تنها به کاهش تولید منجر شد، بلکه موجب بیکاری موقت صدها نیروی متخصص و تعلیق زنجیره تولید در شرکت‌های وابسته شد. با توجه به جایگاه حیاتی این شرکت در صادرات تکنولوژی، کاهش تولید و اختلال در لجستیک داخلی می‌تواند در بلندمدت جایگاه اسرائیل را در بازار جهانی نیمه‌هادی‌ها تضعیف کند.
۷. فروپاشی گردشگری و ریزش درآمد ارزی
وزارت گردشگری رژیم صهیونیستی اعلام کرده است که از ابتدای جنگ، میزان سفر گردشگران خارجی تا ۸۰ درصد کاهش یافته و هزاران تور لغو شده‌اند. شرکت‌های هواپیمایی بین‌المللی نیز پرواز به تل‌آویو را متوقف کرده‌اند. این وضعیت، کسب‌وکارهای محلی از هتل‌ها تا فروشگاه‌ها را با بحران جدی روبه‌رو کرده است. با توجه به سهم حدود ۶ درصدی گردشگری در تولید ناخالص داخلی، سقوط این صنعت نه‌فقط آسیب اقتصادی بلکه شوک اجتماعی نیز به دنبال داشته است. هزاران شغل در بخش خدمات گردشگری از دست رفته و نارضایتی عمومی در مناطق وابسته به این صنعت در حال افزایش است.
تضعیف تاب‌آوری اجتماعی و افزایش فشار سیاسی
جنگ ۱۲ روزه نه‌فقط به زیرساخت‌های اقتصادی اسرائیل ضربه زد، بلکه موجب افزایش بیکاری، تعلیق هزاران شغل، کاهش اعتماد به ثبات داخلی و افت شاخص تاب‌آوری اجتماعی در اسرائیل شد. فشار این وضعیت به‌صورت مستقیم بر دولت نتانیاهو بازتاب یافته و جناح‌های مخالف اکنون با اتکا به همین نارضایتی اقتصادی، مطالبات سیاسی خود را افزایش داده‌اند. در شرایطی که جنگ روانی، اقتصادی و امنیتی به‌صورت همزمان علیه ساختار رژیم صهیونیستی فعال شده، بازسازی این حجم از آسیب‌ها مستلزم زمان، هزینه و اعتماد ازدست‌رفته‌ای است که به سادگی قابل ترمیم نیست.
«یائیر گولان»، ژنرال صهیونیست و رهبر حزب دموکرات رژیم اخیرا در سخنانی کم سابقه خطاب به نخست وزیر این رژیم گفت:نتانیاهو همه ما را به خطر انداخته و دارد اسرائیل را نابود می‌کند؛ او نتوانست بر حماس پیروز شود؛ نتانیاهو اراذلی شکست‌خورده است که یک کودتای خشونت‌آمیز دولتی را رهبری می‌کند.
وی با اشاره به شرایط نا بسامان پس از وقوع جنگ ۱۲ روزه افزود: «نتانیاهو پسری دارد که از زمان جنگ به میامی فرار کرده تا هزینه زنده ماندنش را با خون دیگران بپردازد!»