نورنیوز - گروه بین‌الملل: حتی در شرایط استراتژیک جدید، ایران در دادن امتیازات محدودیت‌هایی دارد. با این حال، جذابیت توافقی که به‌طور قابل‌اعتماد مانع دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای شود و نفوذ منطقه‌ای‌اش را محدود کند، غیرقابل‌انکار است. آسیب‌پذیری ایران و تهدید فزاینده آمریکا به استفاده از زور، این هدف را بیش از هر زمان دیگری دست‌یافتنی کرده است. اگر ترامپ چنین توافقی را مذاکره کند، می‌تواند ادعا کند که "معامله بهتری" از اوباما به دست آورده و آن را به کنگره بفروشد. متحدان اصلی ترامپ با ستیزه‌جویان قدیمی حزب جمهوری‌خواه درگیر شده‌اند، زیرا آن‌ها را مانعی در برابر بازسازی سیاست خارجی آمریکا بر اساس دیدگاه «اول آمریکا» می‌دانند.
خاورمیانه دهه‌هاست که قتلگاه آرزوهای دیپلماتیک بوده است. از زمان جورج بوش پدر که پس از جنگ خلیج فارس کنار رفت، رؤسای جمهور آمریکا اغلب منطقه را خطرناک‌تر از آنچه تحویل گرفتند، ترک کرده‌اند. بیل کلینتون در سال 2000 در کمپ دیوید به توافق صلح اسرائیل و فلسطین نزدیک شد، اما با فروپاشی مذاکرات و شروع انتفاضه دوم ناکام ماند. جورج دبلیو بوش پس از 11 سپتامبر رژیم صدام را سرنگون کرد، اما این اقدام به باتلاقی تبدیل شد که ایران را قدرتمندتر کرد. اوباما با بهار عربی امیدوار بود، اما با کودتا در مصر، ظهور داعش و جنگ سوریه، اهدافش نقش بر آب شد. ترامپ در دوره اول با خروج از توافق هسته‌ای و ترور (سردار ) قاسم سلیمانی به دنبال کاهش تهدید ایران بود، اما تا پایان دوره‌اش، ایران برنامه هسته‌ای خود را گسترش داد و به نیروهای آمریکایی حمله کرد. جو بایدن هم با تمرکز بر ثبات، در سال آخر با تبعات حمله 7 اکتبر 2023 و جنگ غزه مواجه شد.
با این سابقه، تصور موفقیت در خاورمیانه شاید غیرواقعی به نظر برسد. اما تاریخ 30 سال گذشته نشان می‌دهد نادیده گرفتن این منطقه غیرممکن است و همیشه می‌تواند بدتر شود. با وجود خطرات، ترامپ فرصت‌هایی به ارث برده که به لطف غیرقابل‌پیش‌بینی‌بودنش، می‌تواند از آن‌ها بهره ببرد – حتی من، به‌عنوان منتقد سرسخت او و مشاور سابق امنیت ملی کامالا هریس، این را می‌پذیرم. چشم‌انداز استراتژیک جدید، اهرم فشاری در برابر ایران، اسرائیل و کشورهای خلیج فارس به او داده است.
یک معامله جدید
اولین فرصت، ایران است که دهه‌ها در مرکز مشکلات خاورمیانه بوده. حزب‌الله و حماس، متحدان اصلی‌اش، از نظر نظامی ضربه خورده‌اند؛ سوریه، شریک کلیدی‌اش، دیگر تحت کنترل بشار اسد نیست و اقتصادش زیر فشار تحریم‌ها و سوءمدیریت در تنگناست. مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور ایران در 2024، با وعده بهبود اقتصاد پیروز شد و این تنها با توافق با آمریکا و لغو تحریم‌ها ممکن است.
ترامپ تمایل به معامله دارد و شرایط جدید می‌تواند ایران را به امتیازاتی وادار کند. یک بانک سوخت بین‌المللی می‌تواند غنی‌سازی داخلی را متوقف کند، به ایران اجازه دهد ادعای حفظ حقوق هسته‌ای‌اش را داشته باشد.
جنگ و صلح
دومین فرصت، پایان جنگ غزه است. پس از حمله 7 اکتبر 2023 حماس و پاسخ اسرائیل، آتش‌بس 15 ژانویه با میانجی‌گری تیم انتقالی ترامپ، راهی برای صلح باز کرد.(رژیم) اسرائیل عملیات نظامی را متوقف کرد، حماس گروگان‌ها (اسیران) را آزاد کرد و مردم غزه به خانه‌ها بازگشتند. اما فاز اول آتش‌بس شکننده است. فاز دوم نیازمند تصمیمات سخت درباره گروگان‌ها (اسیران)، زندانیان فلسطینی و سرنوشت حماس است. تصاویر گروگان‌های آزادشده در 8 فوریه، ضرورت توافق را به اسرائیل یادآوری کرد. حماس هم می‌داند بدون حمایت ایران و حزب‌الله، رد توافق به نابودی‌اش منجر می‌شود.
اگر ترامپ بتواند آتش‌بس را تمدید کند، می‌تواند پایه‌های ثبات غزه و کرانه باختری را بگذارد و حتی به عادی‌سازی روابط (رژیم) اسرائیل و عربستان نزدیک شود – هدفی که به تعهد (رژیم) اسرائیل به کشور فلسطین نیاز دارد و شاید با فشار او ممکن شود.
نگاهی به لبنان
در لبنان هم فرصت‌هایی هست. تضعیف حزب‌الله پس از جنگ با اسرائیل، این کشور را از نفوذ ایران رها کرده است. حملات اسرائیل در 2024، از جمله ترور (شهید سید) حسن نصرالله، حزب‌الله را فلج کرد و آتش‌بس نوامبر آن را شمال رودخانه لیتانی عقب راند. انتخاب جوزف عون به‌عنوان رئیس‌جمهور و نواف سلام به‌عنوان نخست‌وزیر، نوید حکومتی مستقل‌تر می‌دهد. اگر ترامپ کمک‌های خارجی را بپذیرد، می‌تواند به لبنان در کاهش نفوذ حزب‌الله و ایران یاری رساند.
سوریه جدید
شگفت‌انگیزتر، فرصت در سوریه است. سقوط اسد توسط هیئت تحریر الشام، پس از آتش‌بس حزب‌الله، ایران و روسیه را تضعیف کرد. این گروه وعده به حقوق بشر داده و می‌تواند سوریه‌ای متفاوت بسازد.
ترامپ می‌تواند با لغو تحریم‌ها در ازای حکمرانی خوب و قطع دسترسی روسیه به پایگاه‌ها، از این تحول حمایت کند.
بهره‌برداری از فرصت
خاورمیانه همچنان پرچالش است، اما نادیده گرفتن این فرصت‌های تاریخی اشتباه است. موفقیت ترامپ در این منطقه، که پیشینیانش در آن ناکام ماندند، به تصمیماتش بستگی دارد.