جنگ تعرفه‌ها؛ تیغ دولبه‌ای که دست ترامپ را برید

نورنیوز-گروه بین الملل: توافق با مکزیک و کانادا برای تعویق این تعرفه‌ها، اگرچه در ظاهر به دلیل مسائل مرزی و مهاجرتی صورت گرفته، اما واقعیت این است که آمریکا دیگر تحمل فشارهای اقتصادی ناشی از این سیاست‌ها را ندارد. این تغییر مسیر، نه‌تنها نشانه‌ای از کاهش قدرت اقتصادی آمریکا است، بلکه نشان‌دهنده افزایش نفوذ اقتصادی سایر کشورها و پایان دوران یکجانبه‌گرایی اقتصادی واشنگتن است.

 عقب‌نشینی دونالد ترامپ از اعمال تعرفه‌های جدید بر کالاهای وارداتی از مکزیک و کانادا، تنها چند ساعت پیش از اجرایی شدن آن، پیام‌های مهمی برای سیاست داخلی و خارجی آمریکا دارد.

این تأخیر که پس از توافقات با رهبران دو کشور همسایه صورت گرفت، نشان‌دهنده چالش‌های ساختاری و اقتصادی آمریکا در مقابله با سایر قدرت‌های جهانی است. این عقب‌نشینی تنها به مسائل مرزی و مهاجرتی محدود نمی‌شود، بلکه بیانگر تضعیف یکجانبه‌گرایی اقتصادی آمریکا و افزایش قدرت چانه‌زنی دیگر کشورهاست. در این یادداشت، پیامدهای این تصمیم و تأثیر آن بر جایگاه آمریکا در اقتصاد و سیاست جهانی بررسی می‌شود. 

 عدم بلوغ سیاسی ترامپ و آزمون و خطاهای مکرر 

ترامپ در دوره نخست ریاست جمهوری خود نیز بارها سیاست‌هایی را اعلام و سپس به دلیل فشارهای داخلی و خارجی از آن عقب‌نشینی کرد. این روند در تصمیمات اخیر او درباره تعرفه‌ها بار دیگر نمایان شد. تلاش او برای نمایش قدرت از طریق اعمال تعرفه‌ها، با واقعیت‌های اقتصادی و مخالفت‌های گسترده مواجه شد و مجبور شد تصمیم خود را به تعویق بیندازد. این رفتار ناپایدار، هم در عرصه داخلی و هم در سطح بین‌المللی، تصویری از یک سیاستمدار غیرقابل پیش‌بینی و ناپخته را ارائه می‌دهد که می‌تواند موجب بی‌اعتمادی بیشتر در میان شرکای اقتصادی و سیاسی آمریکا شود. 

 نارضایتی داخلی و فشار افکار عمومی 

یکی از دلایل اصلی عقب‌نشینی ترامپ، مخالفت‌های گسترده داخلی بود. سیاست‌های تعرفه‌ای او با واکنش منفی بسیاری از شهروندان و فعالان اقتصادی مواجه شده است، زیرا موجب افزایش هزینه‌های زندگی و بی‌ثباتی در بازارهای مالی آمریکا می‌شود. اعتراضات مردمی و مخالفت‌های رسانه‌های داخلی، فشار بیشتری بر کاخ سفید وارد کرد. این مسئله نشان می‌دهد که دولت آمریکا در جلب حمایت داخلی برای سیاست‌های تجاری خود دچار مشکل شده و این ضعف می‌تواند در انتخابات آینده به ضرر ترامپ تمام شود. 

  اثرات اقتصادی و شکنندگی اقتصاد آمریکا 

اعمال تعرفه‌ها همیشه تأثیر دوسویه دارد و آمریکا نیز از پیامدهای آن در امان نمی‌ماند. بازارهای مالی آمریکا به‌محض اعلام تعرفه‌های جدید، دچار نوسانات شدید شدند و بسیاری از سرمایه‌گذاران نسبت به آینده اقتصادی ابراز نگرانی کردند. ترامپ نیز به‌طور ضمنی اعتراف کرد که این سیاست‌ها برای اقتصاد آمریکا "دردناک" خواهد بود. این نشان‌دهنده کاهش تاب‌آوری اقتصاد آمریکا در برابر سیاست‌های سخت‌گیرانه تجاری است و بیانگر این واقعیت که دیگر آمریکا نمی‌تواند مانند گذشته، اقتصاد جهان را به‌تنهایی کنترل کند.

 واکنش‌های جهانی و افول یکجانبه‌گرایی آمریکا

همزمان با تهدیدات تعرفه‌ای آمریکا، کشورهای دیگر نیز واکنش نشان دادند. مکزیک، چین، کانادا و حتی اتحادیه اروپا اعلام کردند که اقداماتی متقابل علیه آمریکا انجام خواهند داد. چین تعرفه ۱۰ درصدی بر نفت خام آمریکا اعمال کرد و اتحادیه اروپا نیز از احتمال اعمال تعرفه‌های تلافی‌جویانه سخن گفت. این واکنش‌ها نشان می‌دهد که دیگر کشورها حاضر نیستند سیاست‌های یکجانبه آمریکا را بپذیرند و به‌جای آن به‌دنبال همکاری‌های اقتصادی مستقل و چندجانبه‌گرایی هستند. این روند، نقش گروه‌هایی مانند بریکس را پررنگ‌تر کرده و نظم اقتصادی جدیدی را شکل داده است که آمریکا دیگر در آن قدرت بلامنازع نیست. 

  سیاست‌های تحریمی آمریکا در مسیر زوال 

تحریم‌ها و تعرفه‌ها یکی از ابزارهای اصلی آمریکا برای اعمال فشار بر کشورهای دیگر بوده‌اند، اما این ابزارها دیگر مانند گذشته مؤثر نیستند. کشورهای تحت تحریم و فشار اقتصادی، به‌تدریج در حال ایجاد ساختارهای جایگزین و همکاری‌های جدید هستند که وابستگی به دلار و سیستم مالی آمریکا را کاهش دهد. شکست زودهنگام سیاست تعرفه‌ای ترامپ، نشانه‌ای از این است که دیگر آمریکا نمی‌تواند با تهدید اقتصادی، سایر کشورها را وادار به پذیرش شرایط خود کند.
 عقب‌نشینی ترامپ از اعمال تعرفه‌ها، بیش از آنکه ناشی از توافقات مرزی با کانادا و مکزیک باشد، بازتابی از کاهش قدرت اقتصادی و سیاسی آمریکا در جهان است. این تصمیم نشان داد که سیاست‌های تجاری آمریکا با چالش‌های داخلی و خارجی بسیاری روبه‌رو است و دیگر نمی‌تواند اقتصاد جهان را به‌تنهایی مدیریت کند. از سوی دیگر، واکنش سریع سایر کشورها و اقدامات متقابل آن‌ها بیانگر شکل‌گیری یک نظم اقتصادی جدید و چندجانبه‌گرایی است که موقعیت سنتی آمریکا را به چالش کشیده است. اگر این روند ادامه یابد، آمریکا نه‌تنها در حوزه اقتصادی بلکه در سیاست بین‌المللی نیز با محدودیت‌های بیشتری مواجه خواهد شد.