×
سیاسی
شناسه خبر : 208324
تاریخ انتشار :

مسیح مهاجری*

فاصله ما با فقه علوی

گمان نشود نهج‌البلاغه فقط مجموعه‌ای از توصیه‌های حکومتی بر پایه سیاست و اموری از قبیل مدیریت و دفاعیات است. این سخن از هرکس باشد نشان‌دهنده عدم شناخت او از نهج‌البلاغه است.

نورنیوز-گروه سیاسی: نهج‌البلاغه امیرالمؤمنین علیه‌السلام از چند جهت مهجور و غریب است. غربت این کتاب، که بعد از قرآن کریم بی‌نظیر است، فقط مورد استفاده قرار نگرفتن در مدیریت جامعه و بکار نبستن حکمت‌های آن در زندگی روزمره ما مدعیان پیروی از حضرت علی علیه‌السلام نیست، این کتاب با جامعیتی که دارد می‌تواند منبع مهمی برای استخراج احکام فقهی باشد ولی چنین استفاده‌ای از آن نمی‌شود.

در سال‌های اوج‌گیری تلاش‌ها برای به پیروزی رساندن انقلاب اسلامی، بسیاری از سخنوران انقلابی و پیشگامان نهضت اسلامی خطبه‌ها، نامه‌ها، حکمت‌ها و کلمات قصار نهج‌البلاغه را بُن‌مایه سخنرانی‌ها و اعلامیه‌های خود علیه رژیم استبدادی پهلوی و اربابان استعمارگر خارجی شاه ایران قرار می‌دادند و از نظام انقلابی و اسلامی مورد نظر خود برای جایگزینی رژیم شاهنشاهی چهره‌ای عدالتخواه بر مبنای نهج‌البلاغه ترسیم می‌کردند. براین اساس، انتظار این بود که مدیریت در نظام جمهوری اسلامی بر مبنای نهج‌البلاغه باشد آنهم نه فقط در بخش سیاست بلکه فقاهت، اخلاق، اجتماعیات و تعامل با مردم.

گمان نشود نهج‌البلاغه فقط مجموعه‌ای از توصیه‌های حکومتی بر پایه سیاست و اموری از قبیل مدیریت و دفاعیات است. این سخن از هرکس باشد نشان‌دهنده عدم شناخت او از نهج‌البلاغه است. مهم‌ترین محور مطالب نهج‌البلاغه در تمام بخش‌های چهارگانه نامه‌ها، خطبه‌ها، حکمت‌ها و کلمات قصار، توجه عمیق و بنیانی به حقوق مردم است. فقه هم چیزی غیر از حقوق مردم نیست.

علاوه بر نهج‌البلاغه، سیره عملی امیرالمؤمنین علیه‌السلام نیز مشحون از درس‌های فراوان در جهت رعایت حقوق مردم است. اینکه امیرالمؤمنین علیه‌السلام به هنگام شنیدن سخن کسی که مسائل شخصی خود را مطرح می‌کند از شمع بیت‌المال استفاده نمی‌نماید به این معناست که حقوق مردم را محور حکمرانی و خلافت می‌داند. اینکه نیمه‌شب‌ها انبان نان و خرما به دوش می‌کشد و در خرابه‌ها به دلجوئی از فقرا می‌پردازد به این معناست که مردم را اصل و حکمرانی را وسیله‌ای برای خدمت به آنان می‌داند و همانطور که خود آن حضرت فرمود لنگه کفش کهنه وصله‌پینه‌ شده را بر حکومتی که به داد مظلوم نرسد و حق ضعیف را از ستمگر نگیرد ترجیح می‌دهد.

نهج‌البلاغه‌ای که می‌گوید مردم یا برادر دینی تو هستند و یا همانند تو در مخلوق خدا بودن و لذا باید در خدمت این هر دو مجموعه باشی، آشکارا درصدد پایه‌ریزی احکام فقهی مرتبط با حقوق مردم است. آنجا که صاحب نهج‌البلاغه علیرغم در دست داشتن سند وصایت و خلافت پیامبر که حکم صریح حکمرانی بر مسلمین بود، در خانه می‌نشیند تا مردم به سراغش بیایند و با اثبات مقبولیت مردمی زمام امور را در دست بگیرد، با صریح‌ترین بیان به همگان می‌فهماند حکم فقهی دین خدا اینست که تا مردم نخواهند حکمرانی مشروعیت ندارد و همواره اراده مردم باید بر اراده حاکمان حکمفرما باشد. اینکه حضرت علی علیه‌السلام با رساترین فریاد در همین نهج‌البلاغه اعلام می‌کند اگر در دورترین نقطه قلمرو حکومتی اسلام، فردی با شکم گرسنه سر به بالین بگذارد جا دارد حکمرانان به خاطر این ننگ بزرگ دق کنند و بمیرند، حکم فقهی پول‌پاشی‌های بی‌حساب و کتاب برای ساختن اماکن مذهبی و زیارتگاه‌های اشرافی در زمانی که در مجاورت همان اماکن عده‌ای از مسلمانان با فقر و گرسنگی دست و پنجه نرم می‌کنند را به زبان می‌آورد...

اگر به نهج‌البلاغه با این نگاه بنگریم، سرتاسر فقه است و اخلاق و تأمین حقوق عامه مردم. چه زیانکاریم ما که نه در حکمرانی و نه در حوزه‌های علمیه از نهج‌البلاغه برای استخراج احکام فقهی استفاده نمی‌کنیم. آیا در مناسبت میلاد مظهر عدل الهی درصدد کم کردن فاصله خود با فقه علوی برخواهیم آمد؟

*مدیر مسئول روزنامه جمهوری اسلامی


روزنامه جمهوری اسلامی
اخبار مرتبط
رهدار: «اسلام سیاسی» جعل غربی هاست!/  اسفندیاری: امیرالمومنین بیت‌المال را بر اساس شکم مردم تقسیم می‌کرد نه بر اساس ایمان مردم
جمعه 1401/07/08 ساعت 10:38
در برنامه «شیوه» شبکه 4 سیما؛
رهدار: «اسلام سیاسی» جعل غربی هاست!/ اسفندیاری: امیرالمومنین بیت‌المال را بر اساس شکم مردم تقسیم می‌کرد نه بر اساس ایمان مردم
محمد اسفندیاری، دین پژوه در برنامه شیوه در شبکه 4 سیما با موضوع «اسلام سیاسی، اسلام اجتماعی» گفت: امیرالمومنین حاکم کوفه، وقتی می خواهد حکومتش را معرفی کند نمی‌گوید در حکومتم نماز جمعه‌ام اینقدر است، می‌فرماید: در پایتخت من کوفه کسی نیست که در رفاه نباشد. علی (ع) که دنیا را سه طلاقه کرده بود، مردم جامعه خودش را، مردمی که آب قنات نداشتند را دنبال آب حیات نمی فرستاد! وعده اخروی به آنها نمی داد.
در زندان امیرالمومنین(ع) شکنجه وجود نداشت
یکشنبه 1400/02/12 ساعت 11:40
در زندان امیرالمومنین(ع) شکنجه وجود نداشت
اقدام ابن ملجم برای ترور و قتل حاکم اسلامی کافی بود تا یاران و مسئولان حکومتی برای پی بردن به انگیزه های ترور و شناسایی عمق توطئه، او را به شدت تنبیه و شکنجه کنند و او را مجبور کنند تا به همکاری با معاویه اعتراف کند یا بهترین زمان بود تا با منتسب کردن قاتل به خوارج، حکومت اقدام لازم برای پاکسازی و برخورد شدید با خوارج را عملی کند.
نظرات
آگهی تبلیغاتی

آخرین اخبار

اخراج دومین دانشجوی حامی فلسطین از آمریکا
تمرکز پول در بودجه 1404 در کدام بخش‌ها است؟
روایت وزارت خارجه چین از دیدار وانگ‌یی با معاونان وزیران خارجه ایران و روسیه
متن کامل پیشنهاد آتش‌بس در غزه و پاسخ حماس به آن فاش شد
اینتر به دنبال سود هنگفت از فروش طارمی
گندوز دروازه‌بان پرسپولیس به تیم ملی الجزایر دعوت شد
انتقال 6 زندانی ایرانی از قزاقستان به کشور
نامه ترامپ: راه سلامت از تهران می‌گذرد
جزئیات دریافت اصل سود سهام عدالت متوفیان
مطبوعات چی | مروری بر مطبوعات کشور شنبه 25 اسفند
انفجار نارنجک دستی در اراک
پزشکیان:ما بد آموزش می دهیم/ بیشترین فرصت‌ها در تهران نهفته است
واکنش مدیرعامل زغال‌سنگ کرمان به بازداشت مدیران / پیمانکار بودند
رابطه بدخوابی و افزایش فشار خون در نوجوانان
آغاز جراج سکه 1403
پشت پرده میزبانی چین در نشست سه جانبه تهران، مسکو و پکن
کنسرت کینگ‌پین‌های ترامپ جواب نمی‌دهد!
روایت قرقاش از دیدار با عراقچی در تهران
ممنوعیت ورود شهروندان 11کشور به آمریکا/ ایران هم هست
همکاری وزارت ارشاد و قوه قضاییه برای رفع توقیف سریال تاسیان
آغاز پرداخت حقوق بازنشستگان تأمین اجتماعی از امروز
هوای آرام و پایدار کشور/ تهران آلوده است
با 5 میلیون تومان خلافی توقیف می‌‌ شوید/ افزایش 30 درصدی نرخ جرایم از امروز
کم‌فروشى و تکذیب حضرت شعیب؛ بزرگترین انحراف اصحاب الاَیکه
چرا پتروشیمی ایران با وجود رشد تولید، ثروتمندتر نمی‌شود؟
بازی بزرگ در پکن؛پاسخ چین، ایران و روسیه به آمریکا
قهرمانی ایران در تور جهانی والیبال برفی
افزایش کف مزد کارگران در سال 1404 حداقل 50 درصد ضروری است
دعوت 21 بازیکن به اردوی تیم ملی فوتبال
ایروانی اسلام‌هراسی ابزاری برای توجیه جنایات رژیم اسرائیل است
مراسم افتتاحیه «جشن جهانی نوروز» در برج آزادی تهران برگزار شد
روسیه خواستار تسلیم نیروهای اوکراینی در کورسک شد
نورنما | صخره نوردی دو پلنگ کوهستان در ارتفاعات منطقه شکار ممنوع سواد کوه
تهران در کمین فاجعه؛ زلزله 7 ریشتری حتمی است!
اتحادیه اروپا تحریم‌ها علیه روسیه را 6 ماه دیگر تمدید کرد
لارنس نورمن: ایران به اروپایی‌ها گفته هیچ اقدام آشتی‌جویانه‌ یک‌طرفه‌ای وجود ندارد
از مرگ 5 نفر در حوادث چهارشنبه سوری تا قتل دختر 7 ساله کرجی
تکذیب سود 4 میلیونی سهام عدالت
اتحادیه اروپا: دیپلماسی تنها راه‌حل پایدار برای پرونده هسته‌ای ایران است
پرسپولیس با برتری برابر انزلی به صدر جدول رسید+جدول
رئیس مجلس: کالابرگ هر ماه پرداخت خواهد شد
دستگیری زن آمریکایی به دلیل زندانی‌کردن ناپسری‌اش به مدت 20 سال
از اکران فیلم پرحاشیه «لاله» تا برنامه کامل کنسرت‌های نورورزی
توسعه میادین شیل ترکیه با همکاری شرکت آمریکایی
محدودیت‌های شدید برای ورود نمازگزاران به مسجد الاقصی در دومین جمعه ماه رمضان
کاتس: تا زمانی نامعلوم در 5 نقطه در جنوب لبنان هستیم
بیانیه مسکو درباره نشست سه‌جانبه پیرامون برنامه هسته‌ای ایران
پشت پرده ادعای مذاکره: آیا غرب سیاست خود را نسبت به ایران تغییر می‌دهد؟
روایت «غریب آبادی» از نشست سه‌جانبه ایران، روسیه و چین در پکن
انتشار سری جدید ایران‌چک 200 هزار تومانی