نورنیوز-گروه بین الملل: جیمز ارل کارتر جونیور معروف به جیمی کارتر، سی‌ونهمین رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا در ۱ اکتبر ۱۹۲۴ در شهر پلینز، جورجیا متولد شد و در ۲۹ دسامبر ۲۰۲۴ در سن ۱۰۰ سالگی درگذشت. او پس از فارغ‌التحصیلی از آکادمی نیروی دریایی، چند سالی در این نیرو خدمت کرد و سپس به زادگاهش بازگشت تا در کشاورزی و سیاست فعالیت کند. در سال ۱۹۷۰، با انتخاب به عنوان فرماندار جورجیا، اصلاحات مدنی و اجتماعی قابل‌توجهی را اجرا کرد که او را به چهره‌ای شناخته‌شده در سطح ملی تبدیل کرد. این موفقیت‌ها زمینه‌ساز پیروزی او در انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۹۷۶ شد.
ریاست‌جمهوری کارتر و انقلاب اسلامی ایران
کارتر با شعار «صداقت در دولت» توانست در انتخابات ۱۹۷۶ بر جرالد فورد، نامزد جمهوری‌خواه، پیروز شود. دوران ریاست‌جمهوری او (۱۹۷۷-۱۹۸۱) با تحولات مهمی در عرصه جهانی همراه بود، از جمله انقلاب اسلامی ایران که تأثیرات عمیقی بر روابط ایران و آمریکا و سیاست خارجی این کشور داشت.
انقلاب اسلامی در سال ۱۹۷۹ به سقوط نظام شاهنشاهی ایران و تأسیس جمهوری اسلامی منجر شد. شاه ایران، که متحد نزدیک ایالات متحده بود، با حمایت کارتر تلاش کرد اصلاحاتی انجام دهد، اما نارضایتی‌های گسترده مردمی و رهبری امام خمینی (ره) به پیروزی انقلاب انجامید.
پس از انقلاب، روابط ایران و آمریکا دچار تنش‌های شدید شد. در همان سال، گروهی از دانشجویان پیرو خط امام (ره) سفارت آمریکا در تهران را تصرف کرده و ۵۲ دیپلمات آمریکایی را به مدت ۴۴۴ روز به گروگان گرفتند. تلاش‌های کارتر برای آزادی گروگان‌ها، از جمله عملیات ناموفق «دلتا» که در صحرای طبس با شکست مواجه شد، به شدت به وجهه او آسیب زد. این بحران یکی از دلایل اصلی شکست او در انتخابات ۱۹۸۰ بود.
سیاست‌های داخلی و خارجی
با وجود چالش‌های مرتبط با ایران، دوران ریاست‌جمهوری کارتر با اقدامات مهمی نیز همراه بود
بدلیل اقدامات جیمی کارتر در حوزه های سیاست داخلی و خارجی برخی از او به عنوان یکی از تأثیرگذارترین چهره‌های سیاسی و اجتماعی قرن بیستم یاد می کنند؛
توافق کمپ دیوید (۱۹۷۸): میانجی‌گری موفق او میان مصر و اسرائیل به امضای معاهده صلحی پایدار میان این دو کشور منجر شد.
حمایت از حقوق بشر: کارتر در سیاست خارجی خود، حقوق بشر را به عنوان اولویت قرار داد و به این موضوع شهرت یافت.
مقابله با بحران انرژی: او با اجرای سیاست‌هایی برای کاهش وابستگی آمریکا به نفت خارجی، تلاش کرد بحران انرژی دهه ۱۹۷۰ را مدیریت کند.
چالش‌ها و انتقادات
دوران کارتر با مشکلات اقتصادی از جمله رکود و تورم همراه بود که اعتماد عمومی به دولت او را کاهش داد. علاوه بر این، ناکامی در مدیریت بحران گروگان‌گیری ایران، یکی از بزرگ‌ترین انتقادات به کارنامه او به شمار می‌رود.
فعالیت‌های بشردوستانه پس از ریاست‌جمهوری
پس از ترک کاخ سفید، کارتر به یکی از فعال‌ترین رؤسای‌جمهور سابق آمریکا تبدیل شد. او بنیاد کارتر را تأسیس کرد و در زمینه‌های نظارت بر انتخابات آزاد، کاهش بیماری‌ها، و حمایت از حقوق بشر فعالیت‌های چشمگیری انجام داد. در سال ۲۰۰۲، به پاس این خدمات، جایزه صلح نوبل به او اعطا شد.
عزای عمومی به مناسبت درگذشت جیمی کارتر
با درگذشت جیمی کارتر در ۲۹ دسامبر ۲۰۲۴، جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا، یک روز عزای عمومی اعلام کرد. همچنین، پرچم‌های آمریکا به مدت ۳۰ روز نیمه‌افراشته خواهند بود. مراسم رسمی یادبود او در تاریخ ۲۰ دی ۱۴۰۳ (۹ ژانویه ۲۰۲۵) برگزار خواهد شد.
نورنیوز