نورنیوز ـ گروه بین‌الملل: عفو بین‌الملل سازمانی مردم نهاد است که پایه‌گذاری اولیه آن با هدف دفاع از حقوق انسان‌ها فارغ از ایدئولوژی، سیاست، منافع اقتصادی، مرزبندی‌های جغرافیایی و حتی گرایش‌های مذهبی انجام شده است.
گروهی که این سازمان را ایجاد کردند به دنبال رصد و پیگیری اجحاف‌هایی بودند که توسط عوامل دولت‌ها یا به‌صورت سازمان یافته‌تر توسط خود دولت‌ها در قبال مردم اعمال می‌شود.
آنچه اما در سال‌های اخیر رخ داده نشان می‌دهد خط مشی این نهاد نیز مانند بسیاری از دیگر تجارب انسان‌ها در نهادسازی از شعارهای اصلی خود فاصله گرفته و رسوب‌های تاریخی افکار گردانندگان آن موجب شده تا به سمت فراموش کردن شعارهای ارزشمند خود گام بردارد.
بررسی روند فعالیت‌های این نهاد در موضوع نقض حقوق بشر، نشان می‌دهد که حاکمیت استانداردهای دوگانه در گزارش‌های این سازمان به رویه‌ای جاری تبدیل شده است.
متاسفانه وظایفی که این سازمان برای خود تعریف کرده در قبال بسیاری از مناطق بحران‌زده در جهان نادیده گرفته می‌شود، از جمله می‌توان به وضعیت غیر انسانی تحمیل شده بر غزه توسط صهیونیست‌ها، وضعیت تاسف‌بار یمن در سایه تجاوزهای ائتلاف آمریکایی-سعودی و ناامنی حاصل از حضور آمریکا در سوریه اشاره کرد.
مقامات سوریه بارها به صراحت اعلام کرده‌اند که ادعای آمریکا برای مبارزه با تروریسم در این کشور صرفا بهانه‌ای برای تداوم مدیریت بر مناطق تحت اشغال ارتش آمریکا در سوریه است.
علاوه بر این گرسنگی تحمیل شده به مردم افغانستان با بلوکه کردن دارایی‌های مردم این کشور از جمله موارد دیگری است که عفو بین‌الملل در مورد آن سکوت اختیار کرده است.
این در حالی است که عفو بین‌الملل به صورت مستمر با انتشار گزارش‌های غیر مستند و جهت‌دار به برخورد ماموران مرزی با مهاجران افغان که سعی دارند خود را از طریق ایران و ترکیه به نقاط امن برسانند اشاره می‌کند و از اعلام دلایل مهاجرت مردم افغانستان سر باز می‌زند.
این سازمان بدون توجه به مسئولیت حرفه‌ای خود که تفکیک سیاست و مواضع اصلی دولت‌ها از حوادث و اتفاقات عملیاتی در سطح جزئیات است، هر حادثه جزئی را به مثابه یک سیاست کلی تعبیر می‌کند و به جای آنکه در گزارش‌های خود از دولت‌ها بخواهد تا در این زمینه مساعدت بیشتری به عمل آورند، دولت‌ها را مخاطب اصلی چنین سهل‌انگاری‌هایی قرار می‌دهد.
از سوی دیگر مبنای ادعاهای عفو بین‌الملل با فاصله گرفتن از روش‌های علمی و حقوقی متکی بر مصاحبه با اشخاص معدودی است که تجربه‌های خود را بازگو می‌کنند و در خوشبینانه‌ترین حالت، اگر آن چیزی را که سفارش شده تعریف نکنند درک خصوصی خود را بازگو می‌کنند.
بسیار روشن است که مواضع هر دولتی فارغ از گرایش‌های فکری یا منطقه جغرافیایی بر اساس پروتکل‌های بین‌المللی قابل ارزیابی است و نمی‌توان بدون در نظر گرفتن قواعد پذیرفته شده جهانی برای دولت‌ها حکم صادر نمود.
برای مثال این سازمان در گزارشی زیر عنوان «با ما مثل انسان رفتار نمی‌کنند» می‌گوید: «مهاجران از جمله زنان و کودکان هنگام بالا رفتن از دیوار مرزی یا خزیدن از زیر حصارها با تیراندازی مستقیم روبرو شده‌اند.»
دقت در شیوه تهیه این گزارش نشان می‌دهد که محققان عفو بین‌الملل این گزارش را بر اساس مصاحبه با ۷۴ شهروند افغانستان در هرات و شهر مرزی اسلام قلعه تهیه کرده‌اند. در این میان نیز فقط ۴۸ پناهجو گفته‌اند که هنگام عبور از مرز هدف تیراندازی قرار گرفته‌اند.
گزارش‌های این سازمان با تکیه بر اخبار موجود به تحلیل‌های خودخواسته می‌رسد، حال آنکه باید برای نسبت دادن هر عملی به دیگری رابطه علت و معلولی برقرار باشد.
این گزارش با نادیده گرفتن مشاهدات عینی، اسناد و مدارک و مکاتبه با مقامات و مسئولان رسمی دو کشور و تنها با تاکید بر مصاحبه و منابعی که نمی‌توانند تشخیص درستی از وضعیت بحرانی داشته باشند به حدسیات و تصورات ذهنی نویسنده اتکاء می‌کند تا در مجموع به «ادعا» تبدیل شود.
از این گذشته سکوت معنادار این سازمان در قبال مواردی که پیش‌تر اشاره شد، اعتبارِ یافته‌های آن را چنان خدشه‌دار می‌کند که باور عمومی به این ادعاها را کاملا بی‌اعتبار می‌نماید.
این بی‌اعتباری وقتی پر رنگ‌تر می‌شود که پروپاگاندای غربی با رسانه‌های شناخته شده و معلوم الحال برجسته‌سازی آن را به‌عهده می‌گیرند.
در حالی که کشوری چون جمهوری اسلامی ایران حدود ۴۰ سال است با تحمل همه فشارهای سیاسی و اقتصادی ناشی از تحریم‌های غیر قانونی و بدون دریافت هیچ‌گونه کمکی از جامعه جهانی، میزبان میلیون‌ها نفر از مردم افغانستان است، بزرگ‌نمایی چند ادعا که مرجع آن نیز دقیقا مشخص نیست تنها می‌تواند غرض‌ورزی و عبور از مرزهای اخلاقی و حرفه‌ای قلمداد شود.
عفو بین‌الملل اگر بخواهد به عنوان یک سازمان مردم‌نهاد به اهدافی که پایه‌گذاران آن تعیین کرده‌اند وفادار بماند و هویت خود را حفظ نماید چاره‌ای جز تغییر رویه موجود و بازگشت به مسیر شفاف و غیر جانبدارانه نسبت به رخدادهای حقوق بشری ندارد.
نورنیوز